atlas-roslin.pl
 » klucz » system » subReg. Tracheophyta » Div. Euphyllophyta » Div. Spermatophyta » Div. Magnoliophyta » core angiosperms » Eudicotyledoneae » core eudicots » Pentapetalae » superasterids » subCl. Asteridae » euasterids » lamiids » Ord. Lamiales » Fam. Orobanchaceae » Tr. Rhinantheae »

Euphrasia [🔉 e͡u·fra·si·a]

świetlik
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
↓nie(z) liście i przysadki 2-4× dłuższe niż szersze
Euphrasia salisburgensis (świetlik salzburski)
Euphrasia salisburgensis (świetlik salzburski)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Brzeg przysadek ze znacznie oddalonymi od siebie ząbkami, pomiędzy nimi są szerokie zatokowate całobrzegie wcięcia.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Euphrasia salisburgensis Hoppe (świetlik salzburski)
wystepowanie - Euphrasia salisburgensis (świetlik salzburski)
syn. Euphrasia salisburgensis Funck · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Roślina górska. Tatry.
↑nie (z) liście i przysadki 1-1.5 (2)× dłuższe niż szersze
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Brzeg liści i przysadek ze zbliżonymi do siebie ząbkami, bez szerokiego zatokowatego wcięcia pomiędzy nimi.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) przysadki okrągławe; ząbki nieliczne, krótko zaostrzone do zaokrąglonych, znacznie szersze niż dłuższe
Euphrasia exaristata (świetlik bezostny)
XL
Euphrasia exaristata (świetlik bezostny)
Euphrasia exaristata (świetlik bezostny)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Euphrasia exaristata Smejkal (świetlik bezostny)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony (brak w czekliście)[491]
  Na słowackiej części Tatr. U nas znaleziony na stokach nad Morskim Okiem. Gatunek zbliżony do świetlika nadobnego (Euphrasia picta). [312s281]
Takson podany w Czerwonej Księdze Karpat Polskich jako nowy gatunek dla flory Polski.
↑nie (z) przysadki szerokojajowate do eliptycznych; ząbki zawsze dłuższe niż szerokie, zaostrzone lub z ostką
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) łodygi bardzo cienkie; przysadki 2-5 (6) mm długości
Euphrasia micrantha (świetlik wątły)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki 2-5 (6) mm długości.
▶ Euphrasia micrantha Rchb. (świetlik wątły)
wystepowanie - Euphrasia micrantha (świetlik wątły)
syn. Euphrasia gracilis Fr. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) łodygi niecienkie; przysadki 5-14 mm długości
↓nie(z) przysadki i liście z włoskami gruczołowatymi
↓nie(z) włoski wydzielnicze długie, ich trzonki 3-7-komórkowe
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) włoski gruczołowate gęsto pokrywają powierzchnię liści i przysadek
Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
ogruczolenie przysadek i kielichów
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona stosunkowo duża, przy rozkwitaniu (8) 9-11 mm długości, pod koniec kwitnienia rurka kwiatowa wydłuża się 7-10 mm, tak że przewyższa działki kielicha i pod koniec kwitnienia cała korona ma 11-14 (15) mm długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Euphrasia rostkoviana Hayne (świetlik łąkowy)
wystepowanie - Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
syn. Euphrasia officinalis L. ssp. rostkoviana (Hayne) F. Townsend · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Częsty od niżu po piętro subalpejskie. Różnego rodzaju tereny trawiaste, od wilgotnych do suchych, na glebach torfowych i mineralnych, ekstensywnie użytkowane łąki.
↑nie (z) włoski gruczołowate mniej liczne niż włoski niegruczołowate
↓nie(z) długość wargi dolnej wraz z rurką 4-6mm
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
XL
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
  ssp. ×glandulifera
↑nie (z) długość wargi dolnej wraz z rurką 6-14mm
↓nie(z) przysadki o bocznych ząbkach tępych lub słabo zaostrzonych, stosunkowo krótkich i szerokich
Euphrasia picta (świetlik nadobny)
Euphrasia picta (świetlik nadobny)
▶ Euphrasia picta Wimm. (świetlik nadobny)
wystepowanie - Euphrasia picta (świetlik nadobny)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) przysadki o bocznych ząbkach długich (znacznie dłuższych niż szerokich), niekiedy zakończonych ostką
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
XL
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
  ssp. tatrae
↑nie (z) włoski gruczołowate krótkie, ich trzonki 1-2 (3)-komórkowe
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona 6-10 mm długości, pod koniec kwitnienia rurka korony nie wydłuża się i nie wystaje z kielicha, fioletowawa.
↓nie(z) przysadki o bocznych ząbkach tępych lub słabo zaostrzonych, stosunkowo krótkich i szerokich
Euphrasia picta (świetlik nadobny)
Euphrasia picta (świetlik nadobny)
▶ Euphrasia picta Wimm. (świetlik nadobny)
wystepowanie - Euphrasia picta (świetlik nadobny)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) przysadki o bocznych ząbkach długich (znacznie dłuższych niż szerokich), zakończonych ostką
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) dojrzała torebka dłuższa od kielicha, kwiaty białawo-żółte
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
XL
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
Euphrasia tatrae (świetlik tatrzański)
  ssp. ×glandulifera
↑nie (z) dojrzała torebka krótsza od kielicha, kwiaty nie białawo-żółte
Euphrasia ×vernalis (świetlik wiosenny)
XL
Euphrasia ×vernalis (świetlik wiosenny)
XL
▶ Euphrasia ×vernalis Chab. (świetlik wiosenny)
wystepowanie - Euphrasia ×vernalis (świetlik wiosenny)
syn. Euphrasia brevipila Burnat et Gremli · Euphrasia slovaca (Yeo) Holub · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Przysadki, rozmiar kwiatów i pokrój identyczne jak u świetlika wyprężonego (Euphrasia stricta), od którego różni się przysadkami z licznymi szczecinkami oraz krótkimi 1-2-komórkowymi, rzadziej 3-7-komórkowymi włoskami gruczołowatymi (często mogą być one tylko w nasadowej części przysadki lub tylko na niektórych przysadkach). W obrębie tego taksonu występuje bardzo duża zmienność, typowa dla mieszańców i form introgresywnych.
↑nie (z) przysadki i liście nagie, z zadziorkami, szczecinkami lub owłosione niegruczołowato
↓nie(z) przysadki okryte długimi, białawymi włoskami
Euphrasia curta (świetlik zwarty)
XL
Euphrasia curta (świetlik zwarty)
Euphrasia curta (świetlik zwarty)
▶ Euphrasia curta (Fr.) Wettst. (świetlik zwarty)
wystepowanie - Euphrasia curta (świetlik zwarty)
syn. Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr. ssp. curta (Fries) Asch. et Graebn. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony (brak w czekliście)[491]
↑nie (z) przysadki nagie lub z zadziorkami, względnie ze szczecinkami na brzegach i nerwach
↓nie(z) przysadki nagie, osadzone na łodydze pod ostrym kątem, często do niej przylegające
Euphrasia stricta (świetlik wyprężony)
Euphrasia stricta (świetlik wyprężony)
Euphrasia stricta (świetlik wyprężony)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ząbki przysadek i liści zakończone długą, często spiralnie skręconą ostką.
▶ Euphrasia stricta D. Wolff ex J.F. Lehm. (świetlik wyprężony)
wystepowanie - Euphrasia stricta (świetlik wyprężony)
syn. Euphrasia stricta D. Wolff · Euphrasia stricta Host · Euphrasia stricta Wettst. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Ma identycznego kształtu przysadki, rozmiar kwiatów i pokrój jak u świetlika wiosennego (Euphrasia ×vernalis), od którego różni się przysadkami nagimi lub z zadziorkami na brzegach i nerwach (ten drugi ma ±ogruczolone przysadki).
↑nie (z) przysadki z zadziorkami lub szczecinkami, odstające od łodygi
↓nie(z) długość wargi dolnej wraz z rurką 4-6mm
Euphrasia minima (świetlik maleńki)
Euphrasia minima (świetlik maleńki)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Euphrasia minima Jacq. (świetlik maleńki)
wystepowanie - Euphrasia minima (świetlik maleńki)
świetlik tatrzański · syn. Euphrasia minima Jacq. ex DC. s. str. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) długość wargi dolnej wraz z rurką 6-14mm
↓nie(z) rośliny z jednym pędem lub rozgałęzione u podstawy, rzadziej w połowie łodygi
Euphrasia nemorosa (świetlik gajowy)
XL
▶ Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr. (świetlik gajowy)
wystepowanie - Euphrasia nemorosa (świetlik gajowy)
świetlik zwarty · syn. Euphrasia nemorosa (Pers.) Gremli. · Euphrasia nemorosa (Pers.) H. Mart. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Euphrasia nemorosa ssp. nemorosa var. nemorosa
↑nie (z) rośliny z jednym pędem lub rozgałęzione w górnej części łodygi; gałązki krótkie, najczęściej płonne
Euphrasia coerulea (świetlik błękitny)
Euphrasia coerulea (świetlik błękitny)
▶ Euphrasia coerulea Hoppe et Fürnr. (świetlik błękitny)
wystepowanie - Euphrasia coerulea (świetlik błękitny)
syn. Euphrasia coerulea Tausch · Euphrasia curta (Fr.) Wettst. ssp. coerulea (Tausch) Wettst. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Euphrasia nemorosa ssp. nemorosa var. coerulea (Tausch.) Stasz.
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony

oznaczanie

Euphrasia rostkoviana
Wettstein, Monographie der Gattung Euphrasia tab. IX — świetlik łąkowy typowy (Euphrasia rostkoviana ssp. rostkoviana) i świetlik łąkowy górski (Euphrasia rostkoviana ssp. montana)
1. rasa letnio-jesienna; 2-4. rasa wiosenna
Świetliki są kłopotliwe w oznaczaniu z racji dużego podobieństwa gatunków i mało wyraźnych cech różnicujących.

space

Odmiana wiosenna kwitnie wiosną i na początku lata (maj-czerwiec). Ma pęd zwykle nierozgałęziony lub jedynie słabo w górnej części rozgałęziony, liczba węzłów jest mała a międzywęźla są silnie wydłużone; najniższy kwiat znajduje się na (2)3-5(5) węźle. W czasie kwitnienia zachowane są dolne liście łodygowe a czasem i liścienie. Ząbki górnych liści łodygowych i podsadek są tępo zaostrzone, bez ostki lub z krótką ostką.

space

W rejonach gdzie współwystępują różne gatunki łatwo dochodzi do krzyżowania, często spotyka się populacje mieszańców albo formy transgresywne.

space

opis

Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
kwiaty
Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
ogruczolenie przysadek i kielichów
Euphrasia rostkoviana (świetlik łąkowy)
pręcik, szyjka słupka ze znamieniem
Rośliny jednoroczne, półpasożyty o słabo rozwiniętym systemie korzeniowym, z haustoriami na bocznych korzeniach.

space

Liście siedzące lub krótkoogonkowe, naprzeciwległe lub prawie naprzeciwległe, niepodzielone, brzegiem z kilkoma ząbkami, często zakończonymi wyraźną ostką.

space

Kielich trąbkowaty lub dzwonkowaty, o czterech ząbkach, nierówno wciętych tworzących dwie boczne wargi.

space

Pręciki cztery, dwusilne, w początkowym odcinku zrośnięte z koroną, o pylnikach umieszczonych blisko siebie pod sklepieniem wargi górnej. Worki pyłkowe oddalone od siebie, na łączniku zwykle owłosione, u dołu zaostrzone. U krótszych pręcików jeden z worków pyłkowych bardziej wydłużony, tworząc ostrogę. Szyjka słupka długa, z główkowatym znamieniem nieco wystającym przy krawędzi górnej wargi korony.

Torebka w zarysie odwrotniejajowata, eliptyczna do podługowatej, ±bocznie spłaszczona, z 8-16 nasionami, w górze szczeciniasto owłosiona, dwukomorowa, otwiera się od góry ku dołowi szczeliną na szwie. Nasiona drobne 1-2.5 mm długości, podługowtojajowate, wzdłużnie białawo bruzdowane.

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • Staszkiewicz J., 2016 — Zmienność i systematyka taksonów z rodzaju Euphrasia (Scrophulariaceae; Orobanchaceae) w Polsce. 2. Analiza biometryczna taksonów i populacji z podsekcji Ciliatae [312]
  • Slavík, B., 2000 — Květena České Republiky 6 p.430 [71.6]
  • Posz E. (Proszkiewicz), 2010 — Euphrasia minima Jacq. (Orobanchaceae) w Karkonoskim Parku Narodowym [278]
  • Futák, J., Bertová, L. (eds.), 1997 — Flóra Slovenska. V/2. p.329 [84.5.2]
  • Flora Polska. Rośliny naczyniowe ... Tom XI (zrosłopłatkowe cz. 2), 1967 — Euphrasia. Orobanchaceae. Lentibulariaceae. Verbenaceae. Labiatae. p.7 [16.11]
  • Schischkin B.K., Bobrov E.G., 1955 — Flora URSS. T.22 p.556 [85.22]
  • Fedorov A., Kamelin R.V., 1981 — Flora Partis Europaeae URSS. T.5 p.204+268 [86.5]
  • Kotov, M.I., 1960 — Flora URSR. T.9 Labiatae — Bignoniaceae p.559 [89.9]
  • Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. p.585 [40]
  • Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. p.426+410k [15]
  • Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. p.539 [3]
  • Haeupler, H., Muer, T., 2000 — Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutshlands. p.443 [9]
  • Rothmaler W., 1995 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 3. Gefäßpflanzen: Atlasband. p.454 [11]
  • Kulpa, W., 1988 — Nasionoznawstwo chwastów. p.238 [80]
  • Tutin T.G. et al., 1972 — Flora Europaea. Volume 3. Diapensiaceae to Myoporaceae p.257 [150.3]
  • Mirek Z. et al., 2020 — Vascular plants of Poland. An annotated checklist. Rośliny naczyniowe Polski. Adnotowany wykaz gatunków. [491]
  • Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2001 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. [25]
  • Posz E., 2010 — Rozmieszczenie gatunków z rodzaju Euphrasia L. w polskiej części Tatr [276]
  • Nie znaleziona literatura id:
  • Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2019 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce: Dodatek - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland: Appendix [432]
  • Posz E., 2010 — Materiały do rozmieszczenia rodzaju Euphrasia L. (Scrophulariaceae) w Bieszczadach Zachodnich (Karpaty Wschodnie) [274]
  • Proszkiewicz E., 2006 — Rozmieszczenie gatunków z rodzaju Euphrasia L. w Gorcach [275]
  • Posz E., 2010 — Materiały do rozmieszczenia gatunków rodzaju Euphrasia L. (Scrophulariaceae) w Karkonoszach cz. 1 [277.1]
  • Posz E., 2011 — Materiały do rozmieszczenia gatunków rodzaju Euphrasia L. (Scrophulariaceae) w Karkonoszach cz. 2 [277.2]
  • Posz E., 2013 — Materiały do rozmieszczenia gatunków rodzaju Euphrasia L. (Scrophulariaceae) w Karkonoszach cz. 3 [277.3]
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji