Epilobium palustre L. [🔉 e·pi·lo·bi·um *]

Bylina. Kłącze krótkie. Rozłogi pojawiają się stosunkowo wcześnie, latem, półpodziemne lub naziemne, długie i bardzo cienkie, aż nitkowate, o długich międzywęźlach i z przeciwstawnymi drobnymi łuskowatymi listkami, żółtawymi, zielonawymi lub zaczerwienionymi, nie zakorzeniają się w węzłach; jesienią na końcu rozłogu tworzy się jajowaty, mięsisty pąk zimujący wielkości orzecha laskowego, z liśćmi zwykle oliwkowozielonymi, z przestworem powietrznymi pomiędzy skórką a miękiszem co sprawia że pąki są lżejsze od wody i mogą być z jej prądem rozprzestrzeniane; wiosną oś pąka przekształca się w krótkie zakorzenione kłącze.

Liście podługowate do równowąskolancetowatych, rzadziej prawie równowąskie, (5)6-10(15)× dłuższe niż szersze, najszersze blisko nasady (na 1/5-1/3 długości), stopniowo zwężone z tępym wierzchołkiem, nasada klinowata, liście siedzące lub rzadziej (górne) z krótkim ogonkiem, (1.5)2-8(10) cm długości i 0.3-1(1.5) cm szerokości; całobrzegie lub z nieznacznymi, pojedynczymi ząbkami, brzegiem zwykle nieco podwinięte, dolne zupełnie nagie, górne brzegiem i na żyłkowaniu krótko owłosione; wyraźna tylko żyłka główna, jedynie na największych liściach widoczne są 3-4 pary żyłek bocznych odchodzących pod bardzo ostrym kątem od żyłki głównej; liście matowozielone, górna powierzchnia nieco jaśniejsza, czasem ±zaczerwienione; w pachwinach liści głównych często znajdują się wiązki drobniejszych liści.

Działki kielicha 3-4.5 mm długości, lancetowate, szpiczaste, rzadko owłosione (rurka hypancjum gęściej owłosiona). Płatki korony (3)4-8 mm długości, płytko i szeroko wykrojone, różowe, mięsnoróżowe od jasno różowo-fioletowych, rzadko kiedy białe.

Torebki (4)5-8 cm długości, tak jak i zalążnie gęsto miękko krótko przylegająco owłosione, czasem z odstającymi włoskami gruczołowatymi, z wiekiem, zwłaszcza płaszczyzny klap, ±wyłysiałe.

Nasiona dość duże, 1.6-2 mm długości, w zarysie wąskojajowatowrzecionowate, ku szpiczastemu końcu powoli zwężające się, ku wierzchołkowi zwężone i wąsko zaokrąglone, z dość dużym prześwitującym przyczepem aparatu lotnego; powierzchnia z wyraźnymi brodawkami.

Gatunek o wybitnie dużej zmienności, skrajne formy dość podobne do wierzbownica rózgowata (Epilobium obscurum) lub wierzbownica zwieszona (Epilobium nutans).

Częsty na terenie całego kraju, w górach po piętro kosówki