Ribes uva-crispa ssp. sativum [🔉 ri·bes * sa·tī·wum]

Poszczególne odmiany różnią się wielkością i kształtem owoców, ich barwą (różne odcienie zielonego do czerwonej) i stopniem owłosienia owoców. Krzewy różnią się pokrojem, gęstością i siłą kolców, siłą wzrostu, plennością, podatnością na choroby.

Formy pienne są wygodne w przydomowych ogródkach. Łatwo zbiera się owoce i wykonuje zabiegi uprawowe (usuwanie chwastów, przycinanie). Jednak z uwagi na wiotkość pnia i duży ciężar korony konieczne jest palikowanie lub rusztowanie podtrzymujące krzew. Konieczne jest też usuwanie pędów podkładki wybijających z odrostów korzeniowych lub pnia. Żywotność form piennych jest mniejsza niż krzaczastych.

Agrest można zbierać gdy owoce są w pełni wyrośnięte ale niedojrzałe (tzw. dojrzałość zbiorcza, ma to miejsce zwykle pod koniec pierwszej połowy czerwca) lub gdy są są w dojrzałe (dojrzałość deserowa). Niedojrzały agrest jest surowcem do przetworów, w pełni dojrzały przeznacza się do bieżącej konsumpcji.

Nie w pełni dojrzałe owoce agrestu są stosunkowo trwałe, nawet gdy zebrane mokre lub podczas upalnej pogody. Niedojrzały agrest można przechowywać w temperaturze około zera nawet do miesiąca.

Agrest jest krzewem naszego klimatu (jest elementem flory Polski) i jest w pełni mrozoodporny. Rozpoczyna wcześnie wegetację, w końcu marca lub na początku kwietnia. Kwitnie w drugiej połowie kwietnia. Kwiaty agrestu są dość wytrzymałe na przymrozki. Duże uszkodzenia mają miejsce dopiero w temperaturze poniżej -4°C.

Wymagania glebowe są wysokie. Najlepiej plonuje na glebach żyznych, dostatecznie wilgotnych, ale nie podmokłych. Nie znosi gleb podmokłych, na lekkich i przesychających owoce są drobne i krzewy mogą zamierać. Optymalny jest odczyn lekko kwaśny (pH 5.5-6.5), nie znosi gleb zasadowych, źle rośnie na kwaśnych. Bardzo dobrze reaguje na nawożenie.

Krzewy rozmnaża się wegetatywnie, przez sadzonki pędowe i przez odkłady. Najlepsze sadzonki powinny mieć dobrze rozwinięty system korzeniowy i kilka pędów długości 50 cm (takie uzyskuje się w sadzonkach dwuletnich).

Sadzić można jesienią (koniec września, październik) lub jak najwcześniej wiosną. Jesienny termin sadzenia jest korzystniejszy bo sadzonki w lepszym stopniu zakorzeniają się przed okresem wegetacji. Sadzi się o 5-6cm głębiej niż rosły w szkółce. Sprzyja to lepszemu rozkrzewieniu. Po posadzeniu przycina się pędy kilka oczek nad ziemią, ewentualnie zostawiając kilka najsilniejszych tylko nieco przyciętych.

Agrest tworzy owoce na pędach jednorocznych (długopędach) oraz na krótkopędach wyrastających z pędów 2-4 letnich. Cięcie ma na celu utrzymanie po 2-5 pędy każdego rocznika, w mniejszej liczbie starsze. Ogółem w zależności od rozstawy powinno być 8-15 pędów.

Tnie się przy gruncie. Dla uzyskania wzniesionych pędów, można ciąć stare pędy za pierwszym wybijającym pionowo z niego pędem jednorocznym.