Większość gatunków silnie zmienna. Zwłaszcza różnią się populacje kwitnące wcześniej i później w sezonie wegetacyjnym. Zwykle są wyróżniane w randze podgatunku lub odmiany. Tu przyjęto podział głównie za florą Czech, jako nowszy i "mniej drobiący".
objaśnienie skrótów
Dla zachowania barwy, przy zielnikowaniu należy suszyć szybko i przy znacznym nacisku, gdyż szybko i łatwo czernieją.
nazwa pozycji klucza
*alternatywy dla tej pozycji
· do pozycji w szablonie klucza:
(z)
· powrót z szablonu klucza:
(p)
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki gęsto ułożone dachówkowato, grzebieniaste lub szczeciniasto ząbkowane, zakrywają łodygę; górne zwykle czerwone do purpurowych, rzadziej białe lub żółtozielone. | ||||||||||
|
kwiatostan wybitnie gęsty, 4-kanciasty; przysadki rynienkowato złożone (z) *kwiatostan nie 4-kanciasty; przysadki płaskie
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki rynienkowato złożone wzdłuż głównego nerwu, dolne tylko w dolne, pozostałe całe drobno piłkowane, dolne płynnie przechodzące w całobrzegi wierzchołek skierowany w dół. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Suche murawy i widne lasy. | ||||||||||
|
kwiatostan nie 4-kanciasty; przysadki płaskie (z) *kwiatostan wybitnie gęsty, 4-kanciasty; przysadki rynienkowato złożone· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki płaskie, brzegiem z długimi ząbkami, w górnej części skośnie skierowanymi ku przodowi. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||
|
górne przysadki zwykle czerwone, spodem z czarnymi gruczołkami (z) *górne przysadki żółtozielone, bialozielone, spodem z gruczołkami tej samej barwy
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Podstawowa barwa korony żółta, przy tym wargi czerwone a rurka korony z czerwonym nalotem; rzadko czerwona barwa zastąpiona przez białą (gdy przysadki też białe). · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Suche murawy, zarośla, pola.
W porównaniu z innymi gatunkami rodzaju ten jest stosunkowo mało zmienny. Wyróżnia się taksony niższego względu kierując się zmiennością sezonową i siedliskową lub skrajnymi cechami zmienności populacyjnej. [71.6] | ||||||||||
|
górne przysadki żółtozielone, bialozielone, spodem z gruczołkami tej samej barwy (z) *górne przysadki zwykle czerwone, spodem z czarnymi gruczołkami· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona cytrynowożółta, jej rurka żółtobiała. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Endemit panoński. U nas sporadycznie (zawlekany?).
Suche murawy. | ||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki nie ustawione ściśle dachówkowato, nie zakrywają łodygi; górne zwykle zielone (czasem rdzawo nabiegłe) lub niebieskofioletowe, rzadko białe, bardzo rzadko czerwone. | ||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Górne przysadki najczęściej niebieskofioletowe, rzadziej białe lub zielone, bardzo rzadko czerwone; szerokojajowate, w nasadzie sercowate i tam zwykle pokryte długimi, wielokomórkowymi włoskami, szczeciniasto ząbkowane. Melampyrum nemorosum s.l. | ||||||||||
|
cały kielich z długimi, kędzierzawymi włoskami (z) *kielich króciutko owłosiony tylko na rurce, poza tym czasem z pojedynczymi dłuższymi włoskami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście zwykle ponad 6 mm szerokości; pierwsza przysadka w kwiatostanie ponad 10 mm szerokości. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Lasy liściaste, ich skraje i zarośla, murawy. | ||||||||||
|
kielich króciutko owłosiony tylko na rurce, poza tym czasem z pojedynczymi dłuższymi włoskami (z) *cały kielich z długimi, kędzierzawymi włoskami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście zwykle poniżej 6 mm szerokości; pierwsza przysadka w kwiatostanie poniżej 10 mm szerokości. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Lasy liściaste, zarośla, suche murawy. | ||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Górne przysadki zielone, w miejscach silnie nasłonecznionych nabiegłe rdzawo lub czerwono; kształtem podobne do liści, w nasadzie zaokrąglone lub zwężone, całobrzegie lub z 1-3 ząbkami w nasadzie. | ||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Torebki ± jajowate do elipsoidalnych, ich powierzchnia z dość wyraźną nerwacją skierowaną przeważnie prostopadle do osi torebki. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Melampyrum sylvaticum agg. | ||||||||||
|
przysadki lancetowate do wąsko lancetowatych, bez ząbków lub z 1 (2) parami (z) *przysadki wąsko trójkątne do rombowatych, zwykle z 2 lub większą liczbą par ząbków
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pierwsza przysadka zwykle (4.5) 6-10 (11)× dłuższa niż szersza. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||
|
przysadki wąsko trójkątne do rombowatych, zwykle z 2 lub większą liczbą par ząbków (z) *przysadki lancetowate do wąsko lancetowatych, bez ząbków lub z 1 (2) parami· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pierwsza przysadka zwykle (2.5) 3-6 (7)× dłuższa niż szersza. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Rośliny przeważnie w każdym elemencie roślejsze niż pszeniec leśny (Melampyrum sylvaticum). | ||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Torebki zwykle niesymetrycznie jajowate do sierpowato wygiętych, ich powierzchnia zwykle z mało wyraźną nerwacją zwykle równoległą do osi torebki. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Lasy, zarośla i ich skraje, murawy.
Takson charakteryzuje się dużą zmiennością cech, po części sezonową, po części regionalną, wyróżnia się więc szereg podgatunków lub odmian, w praktyce trudnych do stosowania. [71.6] | ||||||||||
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony