Petunia ×atkinsiana D. Don

Kwiat jednoroczny uprawiany z rozsady. Rośliny w zależności o mniej lub bardziej rozgałęzionych pędach, wysokość odmian karłowych (20-30 cm) (Nana, Compacta), wyższych do 40 cm wysokości, są też odmiany o długich (60-200 cm) zwisających pędach (Pendula, „petunia kaskadowa”): Surfinia, Cascadia, Doubloon, Fortunia i inne.Kwiat jednoroczny uprawiany z rozsady. Rośliny w zależności o mniej lub bardziej rozgałęzionych pędach, wysokość odmian karłowych (20-30 cm) (Nana, Compacta), wyższych do 40 cm wysokości, są też odmiany o długich (60-200 cm) zwisających pędach (Pendula, „petunia kaskadowa”): Surfinia, Cascadia, Doubloon, Fortunia i inne.

Walorem ozdobnym są duże kwiaty i długi okres kwitnienia, od czerwca do końca sezonu wegetacji, przerywają je przymrozki. Odmian dzieli się na grupy wg różnych cech. Petunie o dużych kwiatach (Grandiflora, Multiflora, „petunia wielkokwiatowa”); kwiaty mogą różnić się formą, obok prostych, są kwiaty pełne (Flore Pleno, fl. pl.), płatki mogą być pofalowane (Superbissima) lub postrzępione (Fimbriata, „petunia strzępiasta”). Poszczególne grupy odmian mają też szerokie spektrum barw, obok kwiatów jednobarwnych są wielobarwne, czasem z odznaczającą są nerwacją płatków; paleta kolorów obejmuje biały, odcienie różu, czerwieni, fioletu i purpury. Nieliczne odmiany mają kwiaty pachnące.

Petunie to jedne z najczęściej uprawianych kwiatów letnich. Chętnie uprawiane w pojemnikach, na tarasach i balkonach; zwłaszcza odmiany o pędach zwieszających się np. surfinie. Nadaje się na rabaty, niskie odmiany dobre na kobierce kwiatowe i obwódki — tu jednak na przeszkodzie może stać wrażliwość płatków na niszczące działanie deszczu i to, że zawodzi w deszczowe lata. Walorem ozdobnym są duże kwiaty i długi okres kwitnienia, od czerwca do końca sezonu wegetacji, przerywają je przymrozki. Odmian dzieli się na grupy wg różnych cech. Petunie o dużych kwiatach (Grandiflora, Multiflora, „petunia wielkokwiatowa”); kwiaty mogą różnić się formą, obok prostych, są kwiaty pełne (Flore Pleno, fl. pl.), płatki mogą być pofalowane (Superbissima) lub postrzępione (Fimbriata, „petunia strzępiasta”). Poszczególne grupy odmian mają też szerokie spektrum barw, obok kwiatów jednobarwnych są wielobarwne, czasem z odznaczającą są nerwacją płatków; paleta kolorów obejmuje biały, odcienie różu, czerwieni, fioletu i purpury. Nieliczne odmiany mają kwiaty pachnące.

Stanowisko słoneczne, ciepłe, zapewniające szybkie przesychanie kwiatów po opadach. Gleba przeciętnie żyzna, nie przenawozić bo „idzie w liście zamiast w kwiaty”. Podłoże przeciętnie wilgotne, dobrze znosi suszę ale może ginąć przy nadmiarze wody; optymalny odczyn lekko kwaśny, pH <5.8. Gorzej radzą sobie w dłuższych okresach chłodnej i deszczowej pogody.

Uprawia się z rozsady, jej samodzielne przygotowanie jest dość długotrwałe i kłopotliwe w warunkach amatorskich. Prościej kupić, zwłaszcza że oferta jest bardzo duża.

Rośliny kwitną 12-14 tygodni od wysiewu. Dla przygotowania rozsady nasiona (bardzo drobne, 8-9 tyś. szt./g) wysiewa się powierzchniowo w końcu lutego lub na początku marcu, najlepiej kiełkują w temperaturze >25°C. Dalej, aby nie wyciągały się, prowadzi się je w temperaturze kilkunastu stopni. W fazie dwóch liści pikuje się kępkami do skrzynki. Gdy podrosną pikuje się do doniczek. Dobrze znoszą przesadzanie, dlatego używa się wyrośniętej rozsady, często już kwitnącej. Do gruntu lub pojemników wysadza się po majowych przymrozkach. Rozstawa dla odmian wyższych co 25-40 cm, dla niskich co 15-25 cm lub 15 x 35 cm.

Można też w styczniu/lutym przygotować sadzonki pędowe z roślin przetrzymanych w chłodnym i jasnym pomieszczeniu. Jest to jednak sposób zawodny, zwłaszcza że rośliny są łatwo porażane przez choroby wirusowe.

Aby utrzymać obfite kwitnienie do końca sezonu, należy usuwać przekwitające kwiaty, tak aby nie dopuścić do tworzenia się owoców. W okresie kwitnienie co 1-2 tygodnie należy zasilać nawozem rozpuszczonym w wodzie do podlewania, szczególnie istotne są sole żelaza.

Część nowszych odmian (w tym wszystkie heterozyjne oznaczone F1) nie powtarza cech z własnych nasion. Starsze odmiany mają ustalone cechy.Stanowisko słoneczne, ciepłe, zapewniające szybkie przesychanie kwiatów po opadach. Gleba przeciętnie żyzna, nie przenawozić bo „idzie w liście zamiast w kwiaty”. Podłoże przeciętnie wilgotne, dobrze znosi suszę ale może ginąć przy nadmiarze wody; optymalny odczyn lekko kwaśny, pH <5.8. Gorzej radzą sobie w dłuższych okresach chłodnej i deszczowej pogody.

Rośliny kwitną 12-14 tygodni od wysiewu. Dla przygotowania rozsady nasiona (bardzo drobne, 8-9 tyś. szt./g) wysiewa się powierzchniowo w końcu lutego lub na początku marcu, najlepiej kiełkują w temperaturze >25°C. Dalej, aby nie wyciągały się, prowadzi się je w temperaturze kilkunastu stopni. W fazie dwóch liści pikuje się kępkami do skrzynki. Gdy podrosną pikuje się do doniczek. Dobrze znoszą przesadzanie, dlatego używa się wyrośniętej rozsady, często już kwitnącej. Do gruntu lub pojemników wysadza się po majowych przymrozkach. Rozstawa dla odmian wyższych co 25-40 cm, dla niskich co 15-25 cm lub 15 x 35 cm.

Aby utrzymać obfite kwitnienie do końca sezonu, należy usuwać przekwitające kwiaty, tak aby nie dopuścić do tworzenia się owoców. W okresie kwitnienie co 1-2 tygodnie należy zasilać nawozem rozpuszczonym w wodzie do podlewania, szczególnie istotne są sole żelaza.

W 2012r. uprawiałem z samodzielnie przygotowanej rozsady niską karłową odmianę ‘Tęcza’ o dużych, żyłkowanych fioletowoniebieskich kwiatach. Jej przygotowanie nie sprawiło żadnych trudności, choć nie miało większego sensu poza „sportowym wyczynem”. Akurat w tym wypadku samodzielne przygotowanie rozsady to zbędny nakład pracy i nieco późniejsze kwitnienie. Podrośnięte sadzonki, gotowe do sadzenia i kwitnienia, i to w najróżniejszych odmianach, łatwo można kupić w maju w sklepach ogrodniczych.

Petunie kojarzymy zwykle ze skrzynkami balkonowymi. I rzeczywiście, takie miejsce jest dla nich jak najbardziej wskazane, bo pozwala je lepiej wyeksponować — kwiaty znajdują się bliżej linii oczu. Niskie odmiany, a jest ich sporo, można jednak z powodzeniem użyć do tworzenia większych, efektownych kobiercy na standardowych rabatach gruntowych (o ile nie nazbyt wilgotno).W 2012r. uprawiałem z samodzielnie przygotowanej rozsady niską karłową odmianę ‘Tęcza’ o dużych, żyłkowanych fioletowoniebieskich kwiatach. Jej przygotowanie nie sprawiło żadnych trudności, choć nie miało większego sensu poza „sportowym wyczynem”. Akurat w tym wypadku samodzielne przygotowanie rozsady to zbędny nakład pracy i nieco późniejsze kwitnienie. Podrośnięte sadzonki, gotowe do sadzenia i kwitnienia, i to w najróżniejszych odmianach, łatwo można kupić w maju w sklepach ogrodniczych.