wskazówki

Inne dość podobne gatunki babek — babka średnia (Plantago media) i babka Wintera (Plantago winteri) dają się pewnie odróżnić w terenie już na pierwszy rzut oka. Oczywiście dla oka choć trochę doświadczonego botanizującego.
Oba gatunki preferują tego samego rodzaju ruderalne, wydeptywane, bogate w azot siedliska. Często rosną obok siebie, przemieszane.

space

skorowidz tabel Plantago major (babka zwyczajna)
Plantago maior L. · rodzimy takson flory Polski[491]
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
Plantago major L. ssp. intermedia (DC.) Arcang. · Plantago pauciflora Gilib. · Plantago uliginosa F.W. Schmidt · rodzimy takson flory Polski[491]
przeciętna liczba nasion w torebce i ich wielkość
Najpewniejsza cecha różnicująca, choć nieco kłopotliwa w użyciu (możliwa do zbadania na dojrzałych owocostanach i w warunkach kameralnych).
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
nasion w torebce przeciętnie 4-14, mają średnio 1.2-1.8 mm długości
Torebki obu gatunków mają zbliżone rozmiary. Przy mniejszej liczbie nasion w torebce (4-14) są one większe (1.2-1.8 mm długości).
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
3D
nasion w torebce przeciętnie 9-35, mają średnio 0.8-1.2 mm długości
Torebki obu gatunków mają zbliżone rozmiary. Przy większej liczbie nasion w torebce (9-35) są one drobniejsze (0.8-1.2 mm długości).
wysokość szwu wieczka dojrzałej torebki i kształt torebki (zwłaszcza wieczka)
Subtelna cecha różnicująca, ale przydatna w praktyce.
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
wieczko torebki ±stożkowate, szew wieczka znajduje się powyżej lub tylko nieco poniżej ząbków kielicha, przez co zwykle jest wyraźnie widoczny
Wieczko torebki ±stożkowate.
Szew wieczka znajduje się powyżej lub tylko nieco poniżej ząbków kielicha, przez co zwykle jest wyraźnie widoczny.
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
3D
torebki bardziej zaokrąglone niż stożkowate; szew poniżej połowy wysokości torebki, mniej lub bardziej osłonięty przez działki
Torebki bardziej zaokrąglone.
Szew wieczka znajduje się nieco poniżej połowy wysokości torebki, przez co jest ±osłonięty przez działki i ±niewyraźnie niewidoczny.
pęd kwiatostanowy
Wielkość i forma kwiatostanów jest silnie zmienna fenotypowo — mimo to, przy dobrym opatrzeniu botanizującego, jest to bardzo użyteczna cecha do szybkiego różnicowania gatunków już w terenie.
Fagus silvatica
Pędy kwiatostanowe grubsze i bardziej wyprostowane, krótko przylegająco owłosione lub nagie.
Kłos stopniowo cieniejący ku górze, zwykle dłuższy od szypuły, gęsty, wielokwiatowy.
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
Pędy kwiatostanowe cieńsze i bardziej wiotkie, pokładające się; zwykle krótsze od liści, w dole odstająco owłosione.
Kłos, zwykle niewiele dłuższy od szypuły, często znacznie od niej krótszy, ku szczytowi ±nie zwężający się, często skąpokwiatowy.
owłosienie
Obserwujemy ogonek liściowy i górną powierzchnie młodych liści (zwłaszcza przy ogonku) oraz szypułę kwiatostanu. W optymalnych warunkach rozwoju (np. wysiane kontrolnie do pojemnika, chronione przed opadami) gatunki różnią się wyraźnie stopniem i rodzajem owłosienia. W praktyce, u roślin rosnących w naturze, cecha owłosienia jest często silnie lub całkiem zatarta — przez to mało użyteczna.
Plantago major (babka zwyczajna)
centralna część różyczki liściowej
Rzadko i krótko owłosiona lub naga.
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
±Wyraźnie odstająco ±długo owłosiona na górnej stronie i na ogonku liściowym (widoczne już na pierwszych liściach siewek). Wyraźnie jest też owłosiona szypuła kwiatostanu (zwłaszcza w dolnej części).
liście
Cecha mało przydatna z uwagi na znaczną zmienność i różnice statystycznej natury. Babka zwyczajna (Plantago major) ma więcej wyraźnych nerwów (zwykle 2-4) po obu stronach żyłki głównej, a babka wielonasienna (Plantago intermedia) ma ich mniej, zwykle 1-2 po obu stronach żyłki głównej.
Plantago major (babka zwyczajna)
pokrój
Liście przeciętnie większe. Blaszka liściowa przeciętnie szersza i grubsza, raczej o sercowatej lub uciętej nasadzie, ±nagle zwężona w ogonek, zwykle niewyraźnie ząbkowana i naga lub krótko, rzadko owłosiona, żyłek (3)5-9(11), silnie wystających na spodniej stronie.
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
Liście przeciętnie mniejsze. Blaszka liściowa węższa i cieńsza, jej nasada uciętą i stopniowo klinowato, zwężona w ogonek liściowy; z 3-5(-9) żyłkami słabiej wystającymi; ±wyraźnie ±długo owłosiona na górnej stronie i na ogonku liściowym.
przysadki
Cecha mało przydatna: zróżnicowanie subtelne, trudne do zdefiniowana i oceny.
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
kwiat
Wybitnie wypukły nerw środkowy przysadki.
Plantago intermedia (babka wielonasienna)
fragment kwiatostanu
Przysadki z mniej wypukłym nerwem środkowym.
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji