Plantago major L. ssp. intermedia (DC.) Arcang. · Plantago pauciflora Gilib. · Plantago uliginosa F.W. Schmidt · rodzimy takson flory Polski[491]
przeciętna liczba nasion w torebce i ich wielkość
Najpewniejsza cecha różnicująca, choć nieco kłopotliwa w użyciu (możliwa do zbadania na dojrzałych owocostanach i w warunkach kameralnych).
Torebki obu gatunków mają zbliżone rozmiary. Przy mniejszej liczbie nasion w torebce (4-14) są one większe (1.2-1.8 mm długości).
Torebki obu gatunków mają zbliżone rozmiary. Przy większej liczbie nasion w torebce (9-35) są one drobniejsze (0.8-1.2 mm długości).
wysokość szwu wieczka dojrzałej torebki i kształt torebki (zwłaszcza wieczka)
Subtelna cecha różnicująca, ale przydatna w praktyce.
Wieczko torebki ±stożkowate.
Szew wieczka znajduje się powyżej lub tylko nieco poniżej ząbków kielicha, przez co zwykle jest wyraźnie widoczny.
Torebki bardziej zaokrąglone.
Szew wieczka znajduje się nieco poniżej połowy wysokości torebki, przez co jest ±osłonięty przez działki i ±niewyraźnie niewidoczny.
pęd kwiatostanowy
Wielkość i forma kwiatostanów jest silnie zmienna fenotypowo — mimo to, przy dobrym opatrzeniu botanizującego, jest to bardzo użyteczna cecha do szybkiego różnicowania gatunków już w terenie.
Pędy kwiatostanowe grubsze i bardziej wyprostowane, krótko przylegająco owłosione lub nagie.
Kłos stopniowo cieniejący ku górze, zwykle dłuższy od szypuły, gęsty, wielokwiatowy.
Pędy kwiatostanowe cieńsze i bardziej wiotkie, pokładające się; zwykle krótsze od liści, w dole odstająco owłosione.
Kłos, zwykle niewiele dłuższy od szypuły, często znacznie od niej krótszy, ku szczytowi ±nie zwężający się, często skąpokwiatowy.
owłosienie
Obserwujemy ogonek liściowy i górną powierzchnie młodych liści (zwłaszcza przy ogonku) oraz szypułę kwiatostanu.
W optymalnych warunkach rozwoju (np. wysiane kontrolnie do pojemnika, chronione przed opadami) gatunki różnią się wyraźnie stopniem i rodzajem owłosienia. W praktyce, u roślin rosnących w naturze, cecha owłosienia jest często silnie lub całkiem zatarta — przez to mało użyteczna.
Rzadko i krótko owłosiona lub naga.
±Wyraźnie odstająco ±długo owłosiona na górnej stronie i na ogonku liściowym (widoczne już na pierwszych liściach siewek).
Wyraźnie jest też owłosiona szypuła kwiatostanu (zwłaszcza w dolnej części).
Liście przeciętnie większe.
Blaszka liściowa przeciętnie szersza i grubsza, raczej o sercowatej lub uciętej nasadzie, ±nagle zwężona w ogonek, zwykle niewyraźnie ząbkowana i naga lub krótko, rzadko owłosiona, żyłek (3)5-9(11), silnie wystających na spodniej stronie.
Liście przeciętnie mniejsze.
Blaszka liściowa węższa i cieńsza, jej nasada uciętą i stopniowo klinowato, zwężona w ogonek liściowy; z 3-5(-9) żyłkami słabiej wystającymi; ±wyraźnie ±długo owłosiona na górnej stronie i na ogonku liściowym.
przysadki
Cecha mało przydatna: zróżnicowanie subtelne, trudne do zdefiniowana i oceny.