Paeonia (piwonia)

Rodzaj piwonia nie ma przedstawicieli we florze Polski. Liczne gatunki i odmiany są uprawiane jako rośliny ozdobne.

piwonie bylinowe (zielne)

kolory kwiatów — ☼ 60-90 V-VI
Paeonia lactiflora
piwonia chińska

u

Paeo. officinalis bana.
piwonia banacka

u

70 V-VI

Paeo. mlokosewitsch.
piwoni. Młokosiewicz.

u

☼ 50 V

Paeonia tenuifolia
piwonia delikatna

u

Paeonia peregrina
piwonia obca

u

Paeonia mascula ssp. triternata
P. daurica

u

Paeoni. wittmannian.
piwonia Wittmanna

u

Paeonia obovata

piwonie krzewiaste (krzewy lub półkrzewy)

u

Paeonia rockii
piwo. krzewiasta Roc.

u2

Paeonia delavayi
piwonia Delavaya

u

Paeonia ludlowii
piwonia Ludlowa

u

Paeonia potaninii
piwo. Potanina pełni.

u

Paeonia cambessedesii

u

Paeonia ×smouthii
piwonia Smoutha

u

Paeonia coriacea
piwonia skórzasta

u

Paeonia emodi
piwonia himalajska

u

Paeoni. ×chamaeleo.
piwonia kamelońska

u

Paeonia ostii
piwonia Ostiego

u

Paeonia arietina
piwoni. baraniogłowa

objaśnienie skrótów

Piwonie bylinowe to byliny o zgrubiałych korzeniach. Większość uprawianych u nas piwonii zielnych jest w pełni zimoodporna. Są bardzo długowieczne i nie znoszą częstego przesadzania. Rozwijają się powoli i osiągają pełnię kwitnienia dopiero w kilka lat od posadzenia. Kwitną od maja do początku lipca. Szczegółowe wymagania uprawowe są podane na stronach gatunków. Piwonie krzewiaste to krzewy lub półkrzewy. Część nadziemna w mniejszym lub większym stopniu przemarza ale roślina co roku dobrze regeneruje się z pozostałej części.

sadzenie

Piwonie zakupione z uprawy pojemnikowej można sadzić do gruntu w dowolnym czasie, nie naruszając przy tym bryły ziemi w której rosną. Sadzonki luzem, z podziału karpy należy sadzić w terminach jak opisane dalej.

Piwonie bardzo źle znoszą przesadzanie. Nie należy liczyć w pierwszych dwóch latach po sadzeniu na cokolwiek warte kwitnienie.

⇈ 🌸

🔆 miejsce: ☀ słoneczne • 🌤 słoneczne, nieco ocienione

💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna

☷ gleba: głęboka • żyzna • przeciętna ogrodowa

Piwonie zielne (bylinowe) sadzi się, zależnie od rosłości odmiany, w rozstawie co 60-100 cm. Piwonie krzewiaste zwykle są sadzone pojedynczo. Ponieważ będą rosły przez kilkadziesiąt lat należy przewidzieć dla nich odpowiednio dużo miejsca, krzewy mają z wiekiem średnicę ponad 2 m.

space

Dla pomyślnego przyjęcia się sadzonek piwonii zielnych kluczowa jest głębokość sadzenia. Warstwa ziemi głównymi pąkami w karpie nie może być większa jak 5 cm, a na glebach ciężkich jak 3-4 cm. Zbyt głęboko posadzona kwitnie słabo lub wcale. Korzenie sadzonki należy dokładnie rozłożyć w dołku i przy zasypywaniu dokładnie otoczyć ziemią, ale nie dociskać aby nie uszkodzić korzeni.

space

⇈ 🌱 🌸

odmiany uprawne (#7) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

	‘Caroline’
	‘First Arrival’
	‘Merry Mayshine’
	‘Moonrise’
	‘Morning Lilac’
	‘Norwegian Blush’
	‘Sunny Kiss’

symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

rozmnażanie wegetatywne przez podział karp

Od czasu sadzenia do dobrego kwitnienia potrzeba 2-3 sezonów wegetacji.

Najprościej piwonie rozmnaża się wegetatywnie przez podział starych karp; współczynnik rozmnożenia jest niewielki, udaje się uzyskać do kilku nowych egzemplarzy. Optymalny termin podziału karp to druga połowa sierpnia i pierwsza września. Jeśli trzeba wykonywać podział wiosną to należy to robić jak najwcześniej, zaraz po rozmarznięciu ziemi; nie jest to jednak optymalny termin bo często wydłuża o rok doprowadzenie roślin do pełnego kwitnienia.

space

Podobnym sposobem można pozyskiwać z karpy pojedyncze egzemplarze bez wykopywania karpy. Ostrożnie odsłania się karpę z jednej strony i oddziela jedną sadzonkę.

rozmnażanie przez sadzonki korzeniowe; odkłady; sadzonki pędowe

Paeonia lactiflora The Mighty Mo — cv. The Mighty Mo

Piwonie można rozmnażać przez sadzonki korzeniowe. Do tego celu nadają się zdrowe, niezbyt stare korzenie (np. pozyskane przy dzieleniu karpy), o długości 10-15 cm (dłuższe można podzielić na takie odcinki). Wskazane jest użycie ukorzeniacza i zaprawienie środkiem grzybobójczym.

space

Piwonie krzewiaste można dodatkowo rozmnażać przez odkłady. Przy odkładach ziemnych, rośliny potomne można odciąć po 2-3 latach od przysypania pędu na odcinku 10-15 cm. Odkłady powietrzne wymagają usunięcia pierścienia kory pod pąkiem bocznym, potraktowanie tego miejsca ukorzeniaczem, obłożenie pędu torfem i szczelnego obwiązania folią. Pęd odcina się po wytworzeniu korzeni, w tym samym roku lub w następnym.

space

szczepienie, okulizacja

Szczepi się 2-3 oczkowe odcinki pędów odmian przeznaczonych do rozmnożenia na korzeniach innych, pospolitszych odmian lub gatunków. Na podkładki mniej nadają się korzenie piwonii krzewiastych z uwagi na dużą tendencję do tworzenia własnych pędów odrostowych. Korzenie na podkładki muszą być młode z nie uszkodzonym wierzchołkiem wzrostu. Górną część można w razie potrzeby skrócić. Zraz musi mieć liście przycięte, z pozostawieniem tylko nasady ogonków liściowych.

space

Możliwa jest okulizacja (lipiec-sierpień) na korzeniach piwonii zielnych lub pędach piwonii krzewiastych. Można ją wykonywać tradycyjnie, wsuwając oczko w T-kształtne nacięcie kory lub na przystawkę boczną zastępując oczko podkładki oczkiem zraza.

rozmnażanie z nasion

Z nasion można rozmnażać tylko gatunki botaniczne piwonii. Odmiany ozdobne muszą być rozmnażane wegetatywnie, jak opisano wyżej.

Nasiona są duże, dojrzałe mają kolor ciemnobrązowy do czarnego, niedojrzałe lub płonne są czerwone. Należy wysiewać bezpośrednio po zbiorze, jesienią, z przykryciem 5 mm podłoża. Kiełkują nierównomiernie, nawet do 3 lat. Dla lepszego i wyrównanego kiełkowania powinny przejść stratyfikację. Można zostawić pojemnik z wysianymi nasionami na dworze do wiosny lub lepiej przez pierwsze 3 miesiące trzymać w temperaturze pokojowej, z wilgotnym podłożem a następnie wystawić na dwór.

space

mieszańce międzysekcyjne

Mieszańce wywiedzione od dwóch dość odlegle spokrewnionych gatunków: zielnej białokwiatowej Paeonia lactiflora cv. Kakoden i żółtej, krzewiastej Paeonia xlemoinei. Sposób wzrostu mają typowy dla zielnych piwonii. Liczne odmian z tej grupy mają nietypowe (jak na piwonie) kwiaty w odcieniach żółtego i pomarańczowego przechodzącego w czerwony (morelowe, koralowe).

Paeonia lactiflora Pall.
piwonia chińska

Paeonia albiflora Pall. · Paeonia chinensis hort. · takson uprawiany^[491]

Paeonia albiflora Pall. · Paeonia chinensis hort.

kwiaty

Paeonia lactiflora (piwonia chińska) — Paeonia lactiflora

Najpopularniejsza uprawiana piwonia z grupy bylinowych (zielnych); pochodzi z Dalekiego Wschodu. Od stuleci uprawiana w Chinach i Japonii w wielu odmianach ozdobnych. Obecnie ich liczba przekracza 3 tysiące. Rośliny o kilku do kilkunastu pędach, 60-100 cm wysokości.

space

Okazałe rośliny najlepiej sprawdzają się jako solitery lub w niewielkich grupach, na rabatach lub w wyciętych polach trawnika. Można używać na kwiat cięty.

Paeonia officinalis L.
piwonia lekarska

takson uprawiany^[491]

kwiaty

Paeonia officinalis (piwonia lekarska) — Paeonia officinalis

Piwonia z grupy bylinowych (zielnych). Pochodzi z zachodnioeuropejskiej części rejonu śródziemnomorskiego. Od stuleci uprawiana w Europie jako roślina lecznicza (uwaga! roślina trująca); następnie formy pełnokwiatowe sadzono w ogrodach jako byliny ozdobne.

space

Paeonia ×suffruticosa Andrews
piwonia krzewiasta

Paeonia ×arborea C.C. Gmel. · takson uprawiany^[491]

Paeonia ×arborea C.C. Gmel.

kwiaty

Paeonia ×suffruticosa (piwonia krzewiasta) — Paeonia ×suffruticosa

Najczęściej uprawiana krzewiasta piwonia. Rozłożysty krzew lub półkrzew (w naszych warunkach klimatycznych) pochodzący z Chin, do 150 cm wysokości. W uprawie znajdują się liczne odmiany ozdobne.

space

Okazałe rośliny najlepiej sprawdzają się jako solitery lub w niewielkich grupach, na rabatach lub w wyciętych polach trawnika. Można używać na kwiat cięty.

w kluczu:⇈delavayi lactiflora officinalis ×suffruticosa ⇊

⇑ kl 3070 "słupki na ogruczolonym dnie kwiatowym" w "dwuliścienne - słupki dwa lub więcej, niezrośnięte"

nazwa pozycji klucza *alternatywy dla tej pozycji · do pozycji w szablonie klucza: (z) · powrót z szablonu klucza: (p)

		byliny *krzewy
		byliny *krzewy
				dolne liście 1-2× trójdzielne dolne liście 2-3× trójdzielne · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony ▶ Paeonia lactiflora* Pall. (piwonia chińska) syn. Paeonia albiflora Pall. · Paeonia chinensis hort. · takson uprawiany ^[491] W uprawie liczne odmiany, także mieszańcowe np. z piwonią Wittmanna (Paeonia wittmanniana) — Paeonia cultorum hort.

				dolne liście 2-3× trójdzielne dolne liście 1-2× trójdzielne · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony ▶ Paeonia officinalis* L. (piwonia lekarska) takson uprawiany ^[491]

		krzewy *byliny
		krzewy *byliny
				listeczki nie zbiegające po ogonkach listeczki zbiegające po ogonkach, nagie · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony ▶ Paeonia ×suffruticosa* Andrews (piwonia krzewiasta) syn. Paeonia ×arborea C.C. Gmel. · takson uprawiany ^[491]

				listeczki zbiegające po ogonkach, nagie listeczki nie zbiegające po ogonkach ▶ Paeonia delavayi* Franch. (piwonia Delavaya) piwonia drobnokwiatowa · syn. Paeonia lutea Delavay ex Franch. · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]