Paeonia [🔉 pe·o·ni·a]

Piwonie zielne (bylinowe) sadzi się, zależnie od rosłości odmiany, w rozstawie co 60-100 cm. Piwonie krzewiaste zwykle są sadzone pojedynczo. Ponieważ będą rosły przez kilkadziesiąt lat należy przewidzieć dla nich odpowiednio dużo miejsca, krzewy mają z wiekiem średnicę ponad 2 m.

Dla pomyślnego przyjęcia się sadzonek piwonii zielnych kluczowa jest głębokość sadzenia. Warstwa ziemi głównymi pąkami w karpie nie może być większa jak 5 cm, a na glebach ciężkich jak 3-4 cm. Zbyt głęboko posadzona kwitnie słabo lub wcale. Korzenie sadzonki należy dokładnie rozłożyć w dołku i przy zasypywaniu dokładnie otoczyć ziemią, ale nie dociskać aby nie uszkodzić korzeni.

Najprościej piwonie rozmnaża się wegetatywnie przez podział starych karp; współczynnik rozmnożenia jest niewielki, udaje się uzyskać do kilku nowych egzemplarzy. Optymalny termin podziału karp to druga połowa sierpnia i pierwsza września. Jeśli trzeba wykonywać podział wiosną to należy to robić jak najwcześniej, zaraz po rozmarznięciu ziemi; nie jest to jednak optymalny termin bo często wydłuża o rok doprowadzenie roślin do pełnego kwitnienia.

Podobnym sposobem można pozyskiwać z karpy pojedyncze egzemplarze bez wykopywania karpy. Ostrożnie odsłania się karpę z jednej strony i oddziela jedną sadzonkę.

Piwonie można rozmnażać przez sadzonki korzeniowe. Do tego celu nadają się zdrowe, niezbyt stare korzenie (np. pozyskane przy dzieleniu karpy), o długości 10-15 cm (dłuższe można podzielić na takie odcinki). Wskazane jest użycie ukorzeniacza i zaprawienie środkiem grzybobójczym.

Piwonie krzewiaste można dodatkowo rozmnażać przez odkłady. Przy odkładach ziemnych, rośliny potomne można odciąć po 2-3 latach od przysypania pędu na odcinku 10-15 cm. Odkłady powietrzne wymagają usunięcia pierścienia kory pod pąkiem bocznym, potraktowanie tego miejsca ukorzeniaczem, obłożenie pędu torfem i szczelnego obwiązania folią. Pęd odcina się po wytworzeniu korzeni, w tym samym roku lub w następnym.

Szczepi się 2-3 oczkowe odcinki pędów odmian przeznaczonych do rozmnożenia na korzeniach innych, pospolitszych odmian lub gatunków. Na podkładki mniej nadają się korzenie piwonii krzewiastych z uwagi na dużą tendencję do tworzenia własnych pędów odrostowych. Korzenie na podkładki muszą być młode z nie uszkodzonym wierzchołkiem wzrostu. Górną część można w razie potrzeby skrócić. Zraz musi mieć liście przycięte, z pozostawieniem tylko nasady ogonków liściowych.

Możliwa jest okulizacja (lipiec-sierpień) na korzeniach piwonii zielnych lub pędach piwonii krzewiastych. Można ją wykonywać tradycyjnie, wsuwając oczko w T-kształtne nacięcie kory lub na przystawkę boczną zastępując oczko podkładki oczkiem zraza.

Nasiona są duże, dojrzałe mają kolor ciemnobrązowy do czarnego, niedojrzałe lub płonne są czerwone. Należy wysiewać bezpośrednio po zbiorze, jesienią, z przykryciem 5 mm podłoża. Kiełkują nierównomiernie, nawet do 3 lat. Dla lepszego i wyrównanego kiełkowania powinny przejść stratyfikację. Można zostawić pojemnik z wysianymi nasionami na dworze do wiosny lub lepiej przez pierwsze 3 miesiące trzymać w temperaturze pokojowej, z wilgotnym podłożem a następnie wystawić na dwór.

Mieszańce wywiedzione od dwóch dość odlegle spokrewnionych gatunków: zielnej białokwiatowej Paeonia lactiflora cv. Kakoden i żółtej, krzewiastej Paeonia xlemoinei. Sposób wzrostu mają typowy dla zielnych piwonii. Liczne odmian z tej grupy mają nietypowe (jak na piwonie) kwiaty w odcieniach żółtego i pomarańczowego przechodzącego w czerwony (morelowe, koralowe).

Najpopularniejsza uprawiana piwonia z grupy bylinowych (zielnych); pochodzi z Dalekiego Wschodu. Od stuleci uprawiana w Chinach i Japonii w wielu odmianach ozdobnych. Obecnie ich liczba przekracza 3 tysiące. Rośliny o kilku do kilkunastu pędach, 60-100 cm wysokości.

Okazałe rośliny najlepiej sprawdzają się jako solitery lub w niewielkich grupach, na rabatach lub w wyciętych polach trawnika. Można używać na kwiat cięty.

Piwonia z grupy bylinowych (zielnych). Pochodzi z zachodnioeuropejskiej części rejonu śródziemnomorskiego. Od stuleci uprawiana w Europie jako roślina lecznicza (uwaga! roślina trująca); następnie formy pełnokwiatowe sadzono w ogrodach jako byliny ozdobne.

Najczęściej uprawiana krzewiasta piwonia. Rozłożysty krzew lub półkrzew (w naszych warunkach klimatycznych) pochodzący z Chin, do 150 cm wysokości. W uprawie znajdują się liczne odmiany ozdobne.

Okazałe rośliny najlepiej sprawdzają się jako solitery lub w niewielkich grupach, na rabatach lub w wyciętych polach trawnika. Można używać na kwiat cięty.