rozmnażanie lilii z nasion

Nasiono musi wykiełkować w takim czasie aby roślina przetrwała. Poszczególne gatunki lilii są dostosowane do różnych cykli życiowych - inaczej to wygląda w ciepłym i wilgotnym klimacie podzwrotnikowym, inaczej u gatunków górskich, z wyraźnym okresem zimowej przerwy wegetacji. U części gatunków faza tworzenia przez siewkę cebuli i faza tworzenia części nadziemnych jest rozdzielona w czasie i przejście z jednej do drugiej wymaga indukcji termicznej. W praktyce ogrodniczej można zdać się na naturalny cykl pór roku (co wydłuża nieraz proces o rok lub dwa) lub symulować termicznie nasiona i siewki z użyciem lodówki.

Najprościej wysiewa się gatunki kiełkujące epigeicznie i szybko, i przy tym nie wymagające szczególnych reżimów termicznych. Wysiewa się je po prostu tak jak większość kwiatów ogrodowych i już.

Alternatywnie można skiełowywać nasiona w zamkniętym pojemniku, wypełnionym bardzo lekko wilgotnym podłożem, położone na jego powierzchni. Kiełkujące nasiona przenosi się do doniczek.

Do grupy prosto rozmnażanych z nasion lilii należą odmiany ustalone (strain) mieszańców azjatyckich i trąbkowych oraz takie gatunki jak: Lilium callosum, lilia biała (Lilium candidum), Lilium catasbaei, lilia Davida (Lilium davidii), Lilium duchartrei, Lilium fargesii (kiełkują 3 do 6 miesięcy, można stosować silne dobowe wahania temperatury), lilia tajwańska (Lilium formosanum) i var. pricei, lilia Henry'ego (Lilium henryi) (kiełkują do 3 miesięcy), lilia tygrysia (Lilium lancifolium), lilia lankongijska (Lilium lankongense), lilia białokwiatowa (Lilium leucanthum), lilia długokwiatowa (Lilium longiflorum), Lilium lophophorum, lilia Macklinowej (Lilium mackliniae), Lilium maculatum (odmiana var. davuricum kiełkuje do 2 miesięcy, a pierwszy liść po kolejnych kilku), Lilium majoense, Lilium michauxii, lilia niska (Lilium nanum) (po skiełkowanie wymaga chłodnych nocy dla inicjowania rozwoju liścia), lilia nepalska (Lilium nepalense), Lilium oxypetalum, Lilium papiliiferum (po skiełkowaniu wymaga dość suchego podłoża), lilia filadelfijska (Lilium philadelphicum) (kiełkują b. dobrze po 2-tygodniowej stratyfikacji zwilżonych nasion, w pierwszym roku uprawy wymaga stosunkowo wysokiej wilgotności; odmiana var. andinum wymaga podłoża lekko zasadowego ), Lilium philippinense, Lilium primulinum, lilia drobna (Lilium pumilum) (szybko, do 2 tygodni), lilia królewska (Lilium regale), Lilium rosthornii, Lilium sargentiae, Lilium sulphureum, Lilium taliense, Lilium wallichianum, Lilium wardii.

Wysiewa się analogicznie jak wcześniejszą grupę, w temperaturze zbliżonej do pokojowej. Jednak po wytworzeniu liścienia jest kłopot inicjacji tworzenia liści - liście po pewnym czasie zanika, a z nim ginie siewka. Tworzenie pierwszego liścia prowokuje się indukcja termiczna polegająca na umieszczeniu skiełkowanych siewek w chłodzie na okres przynajmniej 3 miesięcy, w temperaturze kilku °C powyżej zera.

Dotyczy to wysiewu takich gatunków jak: lilia ulubiona (Lilium amabile), lilia zwisła (Lilium cernuum), lilia jednobarwna (Lilium concolor).

Dla rozpoczęcia kiełkowania wymagają długiego okresu inkubacji: najpierw w temperaturze pokojowej w nieznacznie wilgotnym podłożu przez okres przynajmniej 3 miesięcy i następującego po nim okresu inkubacji w niskiej temperaturze, nieco powyżej 0°C, przez kolejny okres przynajmniej 3 miesięcy (np. w lodówce). Po umieszczeniu w temperaturze ok. 10°C lub wyższej nasiona kiełkują w ciągu kilku tygodni lub należy ten cykl powtórzyć.

Może zdarzyć się, że część nasion (zwłaszcza gdy świeże) wykiełkuje szybko tj. w czasie początkowej fazy ciepłej. Należy rozsadzić je i traktować zwyczajnie, jak w przypadku kiełkujących szybko.

Trudno epigeicznie kiełkującymi gatunkami są: lilia biała (Lilium candidum), lilia kraińska (Lilium carniolicum), Lilium caucasicum, lilia Henry'ego (Lilium henryi) (i jej ustalone mieszańce z liliami trąbkowymi), lilia przepyszna (Lilium pomponium), Lilium sargentiae.

W każdym wypadku część nasion (lub odmian) może kiełkować szybko.

W praktyce podobne do epigeicznych szybko kiełkujących, z tym, że na powierzchni ukazuje się nie liścień a liść. Dla szybkiego kiełkowania i rozwoju pierwszych liści należy je wysiewać wczesną wiosną w ogrzewanym pomieszczeniu, tak aby temperatura podłoża wynosiła nieco ponad 20°C. W sprzyjających warunkach po 5-6 tygodniach są już siewki z jednym liściem.

Przy kiełkowaniu metodą "w woreczku strunowym" rozsadza się siewki zaraz po wytworzeniu pierwszego liścia.

Wymagają okresu chłodu dla kiełkowania i/lub indukcji tworzenia liścia. Krytyczną sprawą jest umiarkowanie niska temperatura i nieznacznie wilgotne podłoże w tym okresie.

Polega ona na umieszczeniu nasion w woreczku strunowym z nieznacznie wilgotnym podłożem, w temperaturze pokojowej. Gdy nasiona zaczynają pęcznieć lub minie 5 dni (co wcześniej) umieszcza się je w lodówce, w temperaturze ok. 10°C. Co 2-3 tygodnie wyjmuje się je na 12h do temperatury pokojowej. Kiełkowanie zaczyna się po około miesiącu ale trzeba jeszcze poczekać z wysadzaniem na wytworzenie liścia i zaczątków korzeni, co w sumie trwa do kilku miesięcy. Sadzonki muszą być stopniowo hartowane przed wystawieniem na pełne światło i warunki ogrodowe.

Nasiona kiełkują w temperaturze pokojowej, w ciemności, szybko i przez okres 3-4 miesięcy tworzą się cebulki. Dla rozpoczęcia tworzenia pierwszego liścia i korzeni potrzebna jest druga, przynajmniej 3-miesięczna faza chłodna, z temperaturą ok. 2°C.

Mniejsze ryzyko utraty siewek jest drugiej, "metodzie woreczkowej". Polega ona na umieszczeniu nasion w woreczku strunowym z umiarkowanie wilgotnym podłożem, w temperaturze pokojowej. Gdy nasiona zaczynają pęcznieć lub minie 5 dni (co wcześniej), trzyma się je w jeszcze mniej wilgotnym podłożu (rozszczelniamy woreczek na pewien czas, aby podłoże bardziej przeschło), w temperaturze pokojowej, w ciemności przez okres 3-4 miesięcy. W tym czasie z kiełkujących nasion tworzą się cebulki. Następne trzy lub więcej miesiące ten sam woreczek jest przechowywany w lodówce w temperaturze ok. 2°C. Niska temperatura indukuje cebulki do tworzenia liści i korzeni. W końcu kwietnia cebulki wysadza się do gruntu. Siewki tej grupy zwykle rozwijają się powoli i kwitną najwcześniej w 3-4 roku od wysiewu.

Nasiona w tych gatunków w pewnym procencie mogą kiełkować hypogeicznie szybko lub nawet epigeicznie szybko. Dlatego ich wysiewy warto przeglądać dla wyłapania cebulek z liściem i korzonkami, gotowych do wysadzenia szybciej.