Fagus silvatica
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
kora
Fagus sylvatica
rozwijające się liście
Fagus sylvatica
Fagus sylvatica
siewki
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
siewka z liśćmi
Fagus sylvatica
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
krótkopęd z pąkiem
Fagus sylvatica
Drzewo 30(35) m wysokości; korona gęsta; u drzew rosnących swobodnie szeroka, kopulasta, nisko osadzona na pniu i z potężnymi konarami; u drzew rosnących w zwarciu pień wysoki, gonny. Kora bardzo długo gładka, jasnoszara.

space

Liście jajowate do eliptycznych, 5-10 cm długości, prawie całobrzegie do odlegle falisto ząbkowanych. Początkowo wraz z ogonkiem jedwabiście owłosione, dojrzałe wyłysiałe z długimi włoskami tylko na nerwach spodniej strony liścia; wierzchem ciemnozielone, błyszczące, spodem jaśniejsze, matowe. Przylistki długie i wąskie, odpadają na samym początku rozwoju liści.

space

Owocem są trójgraniaste orzeszki, w liczbie 2(3) w zdrewniałej okrywie z kolczastymi wyrostkami, dojrzałe wypadają z okrywy. Obfite owocowanie powtarza się raz na 5-8(10) lat. Miąższ bukwi (po wyjęciu z łupiny) jest jadalny i dość smaczny (choć nieco cierpkawo-gorzkawy).

występowanie

Takson rodzimy lub trwale zadomowiony. [491]
wystepowanie - Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
drzewostan
Fagus sylvatica
ekologiczne liczby wskaźnikowe Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Gatunek o szeroki europejskim zasięgu. W Polsce przebiega północno-wschodnia granica zasięgu tego gatunku. Poza tym częsty, zwłaszcza na południu kraju i na Pomorzu. W centralnej Polsce występowanie buka ograniczają niskie opady.

space

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
space_elw
Gatunek wyróżniający (D.) dla:
space_elw

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

wybrane okazy · selected collections

#6
js.070109-1
leg. Jacek Soboń
/Góry Kaczawskie, okolice Wlenia/
#5
bl.020130-3
leg. Barbara Łotocka
#3
02 09 09 - 7
leg. Marek Snowarski
/Kołobrzeg, park zdrojowy/
#3
kbb.15
leg. Kamila i Bogusław Binkiewicz
#2
am.050423-2
leg. Antoni Mielnikow
/okolice Jaworzna/
#2
jmak.140421-1
leg. Jarosław Makowski
#3
22 04 28 - 16
leg. Marek Snowarski
/Arboretum Wojsławice/
/f. purpurea/
#1
js.070708-35
leg. Jacek Soboń
/cv. Riversii/
#4
22 08 20 - 2
leg. Marek Snowarski
/Arboretum Wirty/

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Fagus sylvatica (buk zwyczajny)
Fagus sylvatica
odmiana strzępolistna
🌱
Drzewa bardzo dobrze prezentują się sadzone pojedynczo lub w luźnych grupach na odkrytej przestrzeni. Rosną szybko i są długowieczne. Efektowny jest pokrój (szeroka, nisko osadzona gęsta korona) i jasna kora pnia i gałęzi; wiosną wcześnie rozwijają się liście; jesienne wybarwienie liści przechodzi od żółtych, przez pomarańcze w ciepłe brązy. Gęste ulistnienie zapewnia głęboki cień pod koroną drzewa. Rośnie stosunkowo szybko; drzewo długowieczne, do 350 lat. Może być używany w parkach, dobrze znosi warunki miejskie.

space

W uprawie dość często znajdują się szczególnie atrakcyjne odmiany czerwone, ciemnopurpurowym, brązowoczerwonym letnim zabarwieniu liści (różne odmiany 'Purpurea'). Oprócz tego mamy odmiany o pędach zwisających (różne cv. Pendula), o liściach wiosną złocistożółtych (cv. Zlata), o liściach w różnym stopniu wycinanych (głęboko — cv. Asplenifolia, płytko — cv. Laciniata), o odmiennej formie korony (wydłużona, wąskostożkowata — grupa Fastigata, dodatkowo z pogiętymi gałęźmi — cv. Dawyck).

⁂ pojedynczo lub po kilka w grupie (soliter) • ▩ grupa/płat • zieleń miejska • na żywopłot formowany
🌳 drzewa liściaste • liście sezonowe • o znaczeniu produkcyjnym
🌿 ozdobne liście • atrakcyjne przebarwienie liści jesienią • ozdobna kora
wysokość: do 30 (35) m • szerokość: do 25 m
kwitnienie: maj • owocowanie: (wrzesień) październik (listopad)

wymagania i uprawa

Fagus sylvatica Riversii
częsta w parkach odmiana z purpurowymi młodymi liśćmi
🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • ⛅ półcieniste • toleruje warunki miejskie
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • nie znosi przesuszania
☷ gleba: żyzna • odczyn zbliżony do obojętnego • odczyn lekko kwaśny • toleruje zasadową (wysokie pH)
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 6

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — półcień • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne • zwięzłość — gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne lub podłoże żyzne

Wysokie wymagania glebowe. Dobrze rośnie na glebach żyznych, gliniastych lub gliniasto-piaszczystych, o odczynie obojętnym, słabo kwaśnym lub zasadowym, także na glebach wapiennych. Gleba nie może przesychać, możliwie z równym poziomem wód gruntowych (rzędu 1-2 m), źle znosi wahania poziomu wód gruntowych, stanowisko nie może też być podmokłe. Lepiej rozwija się w rejonach Polski z większą sumą opadów.

space

Młode liście i pędy mogą być niszczone przez późne, majowe przymrozki, jednak szybko następuje regeneracja. Większy problem mogą być oparzenia kory wystawionej na bezpośrednie światło słoneczne, pozostają trwałe zeszpecenia a nawet zgorzele prowadzące do zamarcia drzewa — problem ten dotyczy roślin młodych lub starych nagle odsłoniętych po wycięciu sąsiadujących drzew.

space

Rozmnaża się z nasion a odmiany przez szczepienie na kilkuletnich siewkach typowego buka.

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie (główna/preferowana metoda):

z nasion [gatunek; jesienią po zbiorze LUB w końcu kwietnia, początku maja, nasiona przechowywane w wilgotnym piasku, w temperaturze 2-5°C, przed siewem podkiełkowane przez 3-4 tygodnie w bardziej wilgotnym podłożu, w temperaturze do 10°C]
przez szczepienie [odmiany na zadoniczkowanych 2-3 (4)-letnich siewkach gatunku wczesną wiosną w szklarni lub (zwłaszcza szczepienia w koronie) w maju tuż przed ruszeniem soków; na zrazy używa się pędów 2 letnich ]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#79) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

A · Albomarginata · Anny's Red Pillar · Anny's Rohan Sentry · Ansorgei · Arcuata · Aspleniifolia · Aspleniifolia Compacta · Asterix · Atropunicea · Aurea Pendula · B · Black Swan · Brathay's Purple · C · Calista · Cochleata · Cockleshell · Comptonifolia · Cristata · D · Dawyck · Dawyck Gold · Dawyck Purple · Dentata · E · Engeriana · f · f. pyramidalis · F · Fastigiata · Faux de Verzy · Felderbach · Franken · G · Golden Edge · Green Obelisk · Greenwood · H · Haaren · I · Interrupta · Interrupta Purpurea · K · Knusperbäumchen · L · Laciniata · Latifolia · Londal · Luteovariegata · M · Marmorstar · Mercedes · Midnight Feather · Millenium 2000 · P · Pendula · Plaswijk · Prostrata · Purple Drongo Weeper · Purple Fountain · Purpurea Nana · Purpurea Pendula · Purpurea Tricolor · R · Red Obelisk · Red Spire · Red Trompenburg · Remillyensis · Retroflexa · Riversii · Rohan Gold · Rohan Grandid · Rohan Green Sentry · Rohan Green Weeping · Rohan Minaret · Rohan Obelisk · Rohan Red Globe · Rohan Red Weeping · Rohan Weeping · Rohanii · Rolf Marquardt · Roseomarginata · Rotundifolia · S · Sandrode · Silbertaler · Skrzat · Spa · Striata · Suentalensis · Swat Magret · T · Tortuosa Purpurea · Two Color Weeping · V · Viridivariegata · W · Wolke · Z · Zlatia
bez odmiany
‘Albomarginata’ — liście nieregularnie biało obrzeżone
‘Anny's Red Pillar’ — wąskokolumnowa z purpurowymi liśćmi
‘Anny's Rohan Sentry’ — b. wąskokolumnowa z purpurowymi, postrzępionymi liśćmi
‘Ansorgei’ — liście ciemnopurpurowe, b. wąskie (jak u części wierzb); powoli rosnąca
‘Arcuata’ — forma płacząca, korona parasolowata; wzrost powolny
‘Aspleniifolia’ — (odm. wycinana) liście wąskie, rozmaicie zatokowato klapowane, w dole i górze zwężone, w górnej części długopędów bardzo wąskie, o pofalowanym brzegu; ciekawostka kolekcjonerska; wzrost powolny
‘Aspleniifolia Compacta’ — liście postrzępione; pokrój zwarty
‘Asterix’ — silnie karłowa, kulista
‘Atropunicea’ — liście początkowo prawie czarnopurpurowe, w sezonie purpurowe, pod koniec lata ciemnobrązowe; drzewo wysokie z kulistą koroną; u osobników rozmnażanych z nasion intensywność barwy liści zróżnicowana, należy selekcjonować
‘Aurea Pendula’ — forma płacząca; liście złotożółte
‘Black Swan’ — korona wąska, płacząca, gałęzie zwisające, przewodnik spiralnie wygięty; liście ciemnopurpurowe
‘Brathay's Purple’ — liście poskręcane, ciemnopurpurowe
‘Calista’ — zwarta kolumnowa; liście zielone
‘Cochleata’ — karłowa; liście łyżeczkowato wklęsłe
‘Cockleshell’ — wyprostowany pokrój; liście b. drobne, okrągłe
‘Comptonifolia’ — liście silnie powcinane, jak u paprocie, zielone; korona owalna
‘Cristata’ — wolnorosnąca; liście nieregularnie poskręcane
‘Dawyck’ (f. pyramidalis, Fastigiata) — korona kolumnowa lub prawie wrzecionowata, u starych egzemplarzy stożkowata, zwarta, regularna; gałęzie wyprostowane, przylegające do pnia; wolno rosnąca; liście zielone
‘Dawyck Gold’ — kolumnowa; liście żółte
‘Dawyck Purple’ — kolumnowa; liście purpurowe
‘Dentata’ — liście zębate, pofalowane
‘Engeriana’
f. pyramidalis (‘Dawyck’, Fastigiata) — korona kolumnowa lub prawie wrzecionowata, u starych egzemplarzy stożkowata, zwarta, regularna; gałęzie wyprostowane, przylegające do pnia; wolno rosnąca; liście zielone
Fastigiata (‘Dawyck’, f. pyramidalis) — korona kolumnowa lub prawie wrzecionowata, u starych egzemplarzy stożkowata, zwarta, regularna; gałęzie wyprostowane, przylegające do pnia; wolno rosnąca; liście zielone
‘Faux de Verzy’ — pędy poskręcane; korona parasolowata
‘Felderbach’ — wolnorosnąca, pokrój nieregularny; liście b. drobne
‘Franken’ — młode liście silnie biało plamiste; kora młodych pędów z pomarańczowym odcieniem
‘Golden Edge’ — liście żółto obrzeżone
‘Green Obelisk’ — wąskokolumnowa; liście powcinane
‘Greenwood’ — karłowa; liście drobne, łyżeczkowato wklęsłe
‘Haaren’ — forma płacząca, tworzy przewodnik; liście ciemnopurpurowe
‘Interrupta’ — liście nieregularnie poprzerywane, zielone
‘Interrupta Purpurea’ — liście nieregularnie poprzerywane, purpurowe
‘Knusperbäumchen’ — pędy silnie poskręcane
‘Laciniata’ — odmiana strzępolistna, liście pierzasto wcinane do połowy blaszki, klapy wąskie, zmienne; silnie rosnąca i osiągająca typowe dla gatunku rozmiary
‘Latifolia’
‘Londal’ — forma płacząca, bez przewodnika
‘Luteovariegata’ — liście żółto obrzeżone
‘Marmorstar’ — liście gęsto drobno biało plamiste
‘Mercedes’ — karłowa; liście lancetowate, blaszka silnie zredukowana, strzępiasta
‘Midnight Feather’ — purpurowolistna, silnie rosnąca, forma 'Aspleniforlia'
‘Millenium 2000’ — wolnorosnąca; liście drobne, błyszczące
‘Pendula’ — forma płacząca; korona zmienna, szerokoparasolowata, słupowa lub kopulasta, często malowniczo nieregularna; drobne gałązki silnie wydłużone i zwisające; starsze gałęzie ± poziome lub łukowato wzniesione i z silnie zwisającym wierzchołkiem; bardzo efektowna przez cały rok; stosować pojedynczo w reprezentacyjnych miejscach
‘Plaswijk’ — wąskokolumnowa; liście purpurowe
‘Prostrata’ — forma płacząca, bez przewodnika
‘Purple Drongo Weeper’ — karłowa, płacząca; liście strzępiaste, purpurowe
‘Purple Fountain’ — kolumnowa, gałęzie zwisające; liście czerwone
‘Purpurea Nana’ — wolnorosnąca, karłowa, korona stożkowa; liście ciemnopurpurowe
‘Purpurea Pendula’ — jak 'Pendula' (płacząca) ale z liśćmi ciemnopurpurowymi; rośnie wolno; zdarzają się niezwieszone rewersje niektórych gałęzi
‘Purpurea Tricolor’ (Roseomarginata) — liście początkowo purpurowe, nieregularnie szeroko różowo obrzeżone, często nieco zniekształcone i pofalowane; latem liście ± brunatne, brzeg bieleje i zasycha; wzrost jak u typu; czasem gałęzie rewersyjne, bez biało-różowego obrzeżenia
‘Red Obelisk’ — kolumnowa; liście purpurowe, postrzępione
‘Red Spire’ — karłowa, zwarta; liście purpurowoczerwone, postrzępione
‘Red Trompenburg’ — liście purpurowoczerwone, lekko postrzępione i pofalowane
‘Remillyensis’ — forma płacząca, bez przewodnika
‘Retroflexa’ — korona rozłożysta, gałęzie przewisające
‘Riversii’ — liście duże, ciemnopurpurowe, błyszczące
‘Rohan Gold’ — liście żółte, nieregularnie powcinane, karbowane i pofalowane na brzegu
‘Rohan Grandid’ — liście zielone, nieregularnie powcinane
‘Rohan Green Sentry’ — kolumnowa; liście zielone, nieregularnie powcinane
‘Rohan Green Weeping’ — forma płacząca, karłowa; liście zielone, postrzępione, falowane
‘Rohan Minaret’ — kolumnowa; liście purpurowe, postrzępione
‘Rohan Obelisk’ — zwarta, kolumnowa, 12-14 m; liście purpurowe, wcinane
‘Rohan Red Globe’ — korona kulista; liście bordowe, nieregularnie powcinane
‘Rohan Red Weeping’ — pokrój płaczący, karłowa; liście ciemnopurpurowe, postrzępione, pofalowane
‘Rohan Weeping’ — pokrój płaczący, karłowa; liście purpurowe, postrzępione
‘Rohanii’ — liście węższe, wydłużone, głęboko nieregularnie powcinane, początkowo ciemnoczerwone, latem purpurowozielone; korona zwarta; silnie rosnąca
‘Rolf Marquardt’ — liście gęsto biało plamiste
Roseomarginata (‘Purpurea Tricolor’) — liście początkowo purpurowe, nieregularnie szeroko różowo obrzeżone, często nieco zniekształcone i pofalowane; latem liście ± brunatne, brzeg bieleje i zasycha; wzrost jak u typu; czasem gałęzie rewersyjne, bez biało-różowego obrzeżenia
‘Rotundifolia’ — liście mniejsze, okrągłe
‘Sandrode’ — karłowa; liście powcinane
‘Silbertaler’ — karłowa; liście szeroko biało obrzeżone
‘Skrzat’ — karłowa; liście drobne, okrągłe
‘Spa’ — kolumnowa, wolnorosnąca
‘Striata’ — liście z żółtymi pasami wzdłuż nerwów
‘Suentalensis’ — forma płacząca, bez przewodnika
‘Swat Magret’ — liście ciemnopurpurowe, duże, z falistym brzegiem
‘Tortuosa Purpurea’ — wolnorosnąca, gałęzie poziome; liście purpurowe
‘Two Color Weeping’ — karłowa, płacząca; liście lekko postrzępione, zielone, młode czerwone
‘Viridivariegata’ — liście jasnozielono i żółto plamiste
‘Wolke’ — liście kremowożółto marmurkowate
‘Zlatia’ — liście początkowo złotożółte, latem żółtozielone lub jasnozielone; wolno rosnąca
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

ten gatunek tworzy mieszańca:

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Fagus sylvatica L. s.str. [🔉 * syl·w·ti·ka]Fagus sylvatica L. ssp. sylvatica [🔉 * syl·w·ti·ka](pl) buk zwyczajny
sylvticus, -a, -um; sylvestris (-ter), -is, -e; silvticus, silvestris (lat., adj.) — leśny, występujący w lasach; także dziki, bytujący w lasach lub zaroślach - w opozycji do uprawianych; także formy silvaticus, silvestris, silvester; od lat. rzeczownika sylva, silva, -ae (f) las
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji