atlas-roslin.pl

Thuja [🔉 tu·ja]

żywotnik, tuja, zerav, túje /cz/ · Lebensbaum (m) /de/ · red cedar, thuja, arbor-vite /en/ · arbre-de-vie (m) /fr/ · туя /ru/
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Ziemozielone drzewa lub krzewy iglaste.
Wierzchołki pędów są wzniesione, nie przewisają. U podobnego rodzaju cyprysik (Chamaecyparis) wierzchołki pędów są mniej lub bardziej przewisające.

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Thuja (żywotnik)
🌱
Zimozielone drzewa, rzadko krzewy (żywotnik koreański (Thuja koraiensis)). Liście dwupostaciowe: młodociane igiełkowate, dorosłe przylegających, łuskowate. Rośliny jednopienne. Szyszki charakterystyczne (biota wschodnia (Platycladus orientalis) ma odmienne), jajowate lub wydłużone, z 4-6 parami cienkich, dachówkowatych łusek.

space

Do sadzenia pojedynczo, w grupach lub szpalerach. Odmiany silniej rosnące są dobrym materiałem na żywopłoty. Dzięki zwartości ulistnienia dają całoroczną, zieloną osłonę. Można stosować na żywopłoty nieformowane różnej wysokości (0.5-4m wysokości, zależnie od rosłości odmiany). Tuje znoszą przystrzyganie i cięcie, i dają gęste żywopłoty formowane (0.5-3m wysokości).

trwały • 🌿 ozdobne liście • roślina trująca
wysokość: 0.8 – 20 m • szerokość: 1 – 5 (8) m

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce: 🌤 słoneczne, nieco ocienione • z wilgotnym powietrzem
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • nie znosi przesuszania
☷ gleba: przeciętna ogrodowa
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 5b
Lepiej rosną w warunkach wyższej wilgotności powietrza i dostatecznie wilgotnej gleby. Przy niedostatku wody gałązki zasychają i opadają, korona drzewa jest zbyt luźna.

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie (główna/preferowana metoda):

z nasion [łatwe, zalecane w przypadku gatunków i niektórych odmian; wysiew powierzchniowy w maju do gruntu lub w kwietniu do inspektu; 2-3 tygodnie przed siewem zmieszać nasiona z wilgotnym piaskiem]
przez szczepienie [zimą, na siewkach gatunku]
przez sadzonki pędowe częściowo zdrewniałe [marzec-maj(czerwiec), ukorzeniają się dość szybko, zwłaszcza odmiany młodociane, ukorzeniacze polepszają ukorzenianie, można też w drugiej połowie lata lub jesienią, odrywane z piętką, ukorzeniać w podgrzewanym podłożu]
↓nie(z) rozgałęzienia ustawione pionowo
Platycladus orientalis (biota wschodnia)
Platycladus orientalis (biota wschodnia)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szyszki 12-25 mm długości, grube, mięsiste przed dojrzeniem, jasnoniebieskie (nalot woskowy), z rogowatymi, odstającymi końcami łusek.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Platycladus orientalis (L.) Franco (biota wschodnia)
żywotnik wschodni · syn. Thuja orientalis L. · Biota orientalis (L.) Endl. · takson uprawiany [491]
  Rzadko uprawiany, niski krzew ozdobny.
↑nie (z) rozgałęzienia ustawione poziomo
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szyszki wydłużone, do 12 mm długości, najpierw zielone, potem żółte, dojrzałe brązowe; łuski cienkie.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) łuski spodu pędów bez wyraźnego nalotu woskowego
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
XL,3D
łuski, spód pędu
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
XL,3D
górna strona, szyszka
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Łuski środkowe z wyraźnymi, przeświecającymi wypukłymi gruczołkami żywicznymi; nadają aromatyczny zapach.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Najczęściej uprawiana tuja, w licznych odmianach.
↑nie (z) łuski spodu pędów z nalotem woskowym
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pędy główne słabo spłaszczone i okrągłe w przekroju.
↓nie(z) kredowobialy nalot pokrywa całą dolną stronę pędów
Thuja koraiensis (żywotnik koreański)
XL
Thuja koraiensis (żywotnik koreański)
▶ Thuja koraiensis Nakai (żywotnik koreański)
takson uprawiany, nie ujęty w czekliście [491]
  Rzadko uprawiane; głównie w kolekcjach. Krzew lub niskie drzewo.
↑nie (z) nalot woskowy w postaci plam/stref, nie zawsze wyraźny
↓nie(z) łuski cienkie, spłaszczone
Thuja plicata
łuskowate liście, widok od spodu
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Łuski na pędach przewodnich odlegle ustawione, z długimi, prostymi końcami.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Thuja plicata Donn ex D. Don (żywotnik olbrzymi)
syn. Thuja gigantea Nutt. · antropofit zadomowiony we florze Polski [491]
↑nie (z) łuski grube, wypukłe
Thuja standishii (żywotnik japoński)
XL
Thuja standishii (żywotnik japoński)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Łuski na pędach przewodnich gęsto osadzone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Thuja standishii Carrière (żywotnik japoński)
takson uprawiany, nie ujęty w czekliście [491]
  Rzadko uprawiane drzewo ozdobne, głównie w kolekcjach.
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
skorowidz tabel Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
takson uprawiany[491] · kenofit, lokalnie zadomowiony[234]
Thuja plicata (żywotnik olbrzymi)
Thuja gigantea Nutt. · antropofit zadomowiony we florze Polski[491] · kenofit, lokalnie zadomowiony[234]
łuski spodu pędów
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
XL,3D
łuski, spód pędu
Łuski spodu pędów bez wyraźnego nalotu woskowego; są jaśniej zielone lub żółtozielone.
Thuja plicata
łuskowate liście, widok od spodu
Z wyraźnymi strefami białego nalotu woskowego.
łuski górne i boczne
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
XL,3D
łuski, górna strona pędu
Łuski boczne zwykle z zaokrąglonymi bokami i krótkimi, zakrzywionymi ku osi pędu końcami. Łuski środkowe z wyraźnymi, przeświecającymi wypukłymi gruczołkami żywicznymi.
Thuja plicata
Łuski ciemnozielone, silnie błyszczące (jak polakierowane). Boczne łuski zwykle dłuższe od środkowych, z długimi końcami, zwykle nie zakrzywionymi. Gruczołki żywiczne są wyraźniejsze na łuskach pędów przewodnich, na bocznych pędach zanikają.
pędy główne
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
Pędy przewodnie spłaszczone i gęsto pokryte łuskami.
Thuja plicata
Pędy przewodnie słabo spłaszczone i okrągłe w przekroju.
szyszki
Thuja occidentalis (żywotnik zachodni)
3D
8-10 mm długości, zwykle z 3-5 parami łusek, z drobnymi hakowatymi przydatkami.
Do 12 mm długości, zwykle z 5-6 parami łusek, z większymi hakowatymi przydatkami.
inne
Najczęściej uprawiana tuja. Liczne odmiany różniące się siłą wzrostu, barwą liści; te mogą być trwale igiełkowate.
Rzadko uprawiane okazałe drzewo parkowe. Także odmiany o różnej sile wzrostu i kształcie korony; ulistnienie może u nich być trwale igiełkowate (forma młodociana liści).

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Thuja [🔉 tu·ja](pl) żywotnik · tuja • zerav, túje /cz/ · Lebensbaum (m) /de/ · red cedar, thuja, arbor-vite /en/ · arbre-de-vie (m) /fr/ · туя /ru/
thya (thyia), -ae f; thyon, -i n; θύον, θύα (lat. z gr., subst.) — w starożytnej Grecji to nazwa drzewa cenionego dla intensywnie aromatycznego drewna i żywicy (sandarak) w ofiarnych kadzidłach; żywica używana do produkcji werniksów; Tetraclinis articulata (Vahl) Mast. (cyprzyk czteroklapowy) ≡ Callitris quadrivalvis Rich. et A. Rich. [459]; obecnie gatunek ten nie należy do rodzaju żywotnik (Thuja) ale dał mu nazwę
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji