Rodzaj lilia (Lilium) jest reprezentowany w rodzimej florze przez dwa gatunki: lilię złotogłów (Lilium martagon) i lilię bulwkowatą (Lilium bulbiferum).
lilie drzewiaste
u4
Marhan
u4/4
0.8-2m VIII-IX
Lilium lancifoliumlilia tygrysia
Lilium tigrinum
u
☼ 15-75 VI
Liliu. pensylvanicumlilia dahurska
L. pensylvanicum
właściwości i zastosowanie
Lilie są uprawiane jako cebulowe byliny ozdobne. Obok kilkunastu gatunków botanicznych i ich odmian, w uprawie znajdują się przede wszystkim odmiany mieszańcowe, zwykle wielokrotne mieszańce. Liczba odmian idzie w tysiące.
⇈
🌱
Wieloletnie byliny cebulowe zimujące w gruncie. Pęd i liście odmian uprawnych często pozostają niemal do końca sezonu wegetacji. W amatorskim cyklu uprawy cebule są wykopywane i dzielone raz na kilka lat.
Lilie uprawia się na rabatach bylinowych, najlepiej w grupach; odmiany niskie i niektóre gatunki botaniczne nadają się do wilgotniejszych partii ogrodów skalnych. Możliwa jest uprawa pojemnikowa — opisane szczegółowo dalej na stronie.
grupy odmian
Jeśli wymagania uprawowe konkretnego gatunku lub odmiany odbiegają od typowych znajdziesz stosowną informację na stronie tego gatunku lub odmiany.
W uprawie obok kilkudziesięciu gatunków botanicznych znajdują się tysiące odmian. Współcześnie zdecydowana większość uprawianych to mieszańce, zwykle wielokrotne.
W warunkach Polski dominują w uprawie odmiany z trzech grup: najlepiej przystosowane do naszego klimatu mieszańce azjatyckie oraz mniej zimoodporne ale bardzo atrakcyjna z uwagi na ogromne i różnorodne kwiaty mieszańce orientalne i tzw. lilie drzewiaste, czyli orienpety albo lilie OT — są to mieszańce odmian orientalnych i trąbkowych.
wymagania i uprawa
Niektóre gatunki botaniczne znoszą po kwitnieniu suszę, np. lilia ulubiona (Lilium amabile), lilia przepyszna (Lilium pomponium), lilia drobna (Lilium pumilum), lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum), lilia dahurska (Lilium pensylvanicum).
Nieliczne gatunki botaniczne można uprawiać w miejscach podmokłych, np. lilia kanadyjska (Lilium canadense), lilia lamparcia (Lilium pardalinum).
Z nasion rozmnaża się gatunki botaniczne i odmiany ustalone (tj. rasy, w nazwie takiej odmiany występuje zwykle określenie Strain) których generatywne potomstwo jest identyczne lub wykazuje niewielką zmienność w stosunku do typu odmiany.
rozmnażanie z nasion - procedury
Pędzenie lilii dla amatora jest zbyt złożone. Dla wywołania kwitnienia w okresie zimowym lub wiosennym konieczny jest trudny do uzyskania reżym termiczny oraz doświetlanie. Pędzenie na wcześniejsze kwitnienie letnie czy późniejsze jesiennego nie ma większego sensu, bo jest masa łatwiejszych ogrodowych alternatyw.
Poszczególne gatunki i grupy odmian lilii nie mają jednakowych wymagań uprawowych. Szczegółowe wymagania są więc podane przy opisach poszczególnych grup odmian i gatunków.
Stanowisko słoneczne lub częściowo ocienione; zwłaszcza młode egzemplarze niektórych gatunków wymagają cieniowania. Sama powierzchnia gleby winna być zawsze osłonięta, ocieniona, bo płytkie korzenie pędowe oraz same cebule źle znoszą przegrzanie i przesychanie. Wysoce wskazane jest ściółkowanie. Można też podsadzać lilie płytko korzeniącymi się, niskimi kwiatami letnimi.
Gleba winna być umiarkowanie żyzna, próchniczna, przepuszczalna, nie nadmiernie zwięzła, równomiernie umiarkowanie wilgotna, bez stagnującej wody. W okresie najintensywniejszego wzrostu od kwietnia do czerwca podłoże nie może przesychać, później wymagają podlewania w razie suszy. Nawozi się umiarkowanymi dawkami (rośliny wrażliwe są na zasolenie), w przypadku roztworów nawozów stosuje się stężenie 0.1-0.2%.
Po kwitnieniu można ściąć (nie za dużo) szczytową część pędu, z przekwitłymi kwiatami, aby roślina nie traciła energii na rozwój owoców i nasion a kierowała ją na rozwój cebuli.
Cebule lilii zimują w gruncie. Są w większości wypadków dostatecznie mrozoodporne dla cieplejszej części Polski. Dla większej pewności można na zimę okrywać rabatę, zwłaszcza w przypadku gatunków i odmian z południowo-wschodniej Azji (grupa lilii orientalnych).
W uprawie ogrodowej cebule wykopuje się tylko raz na kilka lat, w celu dokonania podziału klona cebul i zapobieżeniu nadmiernemu drobnieniu egzemplarzy. Cebule co roku, po kwitnieniu dzielą się na dwie oraz wytwarzają dodatkowe cebulki przybyszowe. Co prawda tworzy się więcej pędów kwiatostanowych ale są one mniej okazałe wskutek przegęszczenia.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#132) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
A · African Queen · Algarve · Alladins Dazzle · Allegra · Alysse · Anastasia · Apricot Fudge · Arabesque · Arabian Red · Avocado · B · Baby Love · Bernini · Black Beauty · Black Bird · Black Spider · Bright Star · Brindisi · Buckingham · C · Casa Blanca · Casagrande · Conca d'Or · D · Deliana · Denia Pixie · Detroit · Divine · Dizzy · Donato · Dot.com · Double Prize · Dreamcatcher · Dreamland · E · El Grado · Eleganza · Erfordia · Evina · Ewunia · Exotic Sun · Extravaganza · F · Fancy Crown · Fangio · Fata Morgana · Fire King · Firebolt · First Crown · Flashpoint · Flying Wing · Fonopoli · Forever Linda · Friso · Full Time · Futura · G · Garden Party · Giraffe · Golden Splendour · Golden Tycoon · Gran Paradiso · H · Heloma · Honeymoon · I · Indian Diamond · Ivory Pixie · J · Jolanda · K · Kentucky · King Pete · L · Lady Alice · Lavon · Lemon Stardust · Leslie Woodriff · Leslie's Favorite · Little Girl · Lollypop · Loreto · Luxor · M · Magic Star · Manisa · Marco Polo · Marseille · Mini Babe · Miss Birma · Miss Feya · Miss Rio · Mona Lisa · Mount Dragon · Mount Duckling · Mr Sam · Muscadet · N · Netty's Pride · Nutmegger · O · Orange Pixie · Orania · P · Patricia's Pride · Peach Dwarf · Pink Giant · Pretty Woman · Prince Promise · Purple King · Purple Reign · Q · Queens Promise · R · Red Alert · Red Dutch · Red Hot · Regale · Robert Swanson · Rodela · Rodolpha · Royal Gold · Royal Trinity · S · Salmon Star · Satin Slippers · Scheherezade · Schellenbaum · Science Fiction · Sea Treasure · Shocking · Silk Road · Sorbone · Stargazer · Sumatra · Sunny Twinkle · Sweat Heart · Sweat Surrender · T · Tiara · Timaru · Triumphator · Tropical Breeze · U · Urandi · V · Val di Sole · Valdemar · Visa Versa · W · White Planet · Willeke Alberti · Y · Yellow Star · Z · Zambesi
| ‘Exotic Sun’ | |
| ‘Miss Feya’ | |
| ‘White Planet’ |
idxGrupa lilie 1 - mieszańce azjatyckie — liczne odmiany, dość łatwe u nas w uprawie, zwykle dobrze zimujące; dzieli się na podgrupy: 1a) kwiaty wzniesione ku górze, kielichowate; 1b) kwiaty tarczowate, skierowane na boki; 1c) kwiaty zwieszone, działki okwiatu turbanowato wywinięte
| ▫ | ‘Apricot Fudge’ — bardzo jasne łosioworóżowe |
| ‘Black Bird’ — karłowa, 30 cm; kwiaty ciemnoczerwone, z czarnymi cętkami | |
| ‘Black Spider’ — dwubarwne, kremowożółte, ku nasadzie ciemno fioletowobrązowe; 90 cm | |
| ‘Denia Pixie’ — karłowa, 40-50 cm; kwiaty różowe, płatki amarantowo obrzeżone | |
| ‘Detroit’ — jednolicie koralowoczerwone; 110 cm | |
| ‘Dot.com’ | |
| ‘Dreamcatcher’ — pasteloworóżowe, w centrum jaśniejsze, z drobnymi brązowymi kropkami, czerwiec-lipiec; 80-100 cm | |
| ‘Dreamland’ — kwiaty złotożółte, w centrum miodowożółte, czerwiec-lipiec; 100 cm | |
| ‘El Grado’ — karłowa, 50 cm; kwiaty gwiazdkowate, ciemnoróżowe | |
| ‘Eleganza’ — kwiatostan wąski, kwiaty złotożółte; 120 cm | |
| ▫ | ‘Fata Morgana’ — kanarkowożółte, ze zwiększoną liczbą płatków |
| ‘Fire King’ — turbanowe, intensywnie pomarańczowe, ciemno kropkowane, po 20 w kwiatostanie; 100 cm | |
| ‘Flying Wing’ — turbanowe, duże, pomarańczowołososiowe z ciemnymi kropkami; 80-100 cm | |
| ‘Forever Linda’ | |
| ‘Full Time’ — karłowa, 30-40 cm; kwiaty miskowate, pomarańczowe, czerwiec | |
| ‘Giraffe’ — pomarańczowe, ciemnożółte w centrum, do 12 w kwiastostanie; 150 cm | |
| ‘Gran Paradiso’ — kwiaty b. ciemnopomarańczowe; 120 cm; b. żywotna odmiana | |
| ‘Heloma’ — kwiaty pomarańczowe, drobno, ciemno cętkowane; 90 cm | |
| ‘Ivory Pixie’ — karłowa, 40 cm; kwiaty kremowo-białe, z ciemniejszymi kropkami | |
| ‘Jolanda’ — morelowopomarańczowe, b. drobno ciemno kropkowane; 80 cm | |
| ‘Kentucky’ — morelowopomarańczowe; 90-120 cm | |
| ‘King Pete’ — kwiaty turbanowe, kremowożółte, ciemniejsze w środku płatków, cętkowane | |
| ‘Lemon Stardust’ — kwiaty cytrynowożółte, silnie w centrum borodowbrązowo cętkowane; 90 cm | |
| ▫ | ‘Lollypop’ — końce płatków purpurowe, centrum białe |
| ‘Loreto’ — kwiaty miskowate, jasnopomarańczowe, przy gardzieli z dużymi wiśniowobrązowymi plamami, czerwiec-lipiec; 100 cm | |
| ‘Luxor’ — kwiaty miskowate, kremowożółte, ku centrum brudnoczerwone i tak cętkowane; 90 cm | |
| ‘Marseille’ — kwiaty miskowate, biało-perłoworóżowe, w centrum pośrodku płatków ciemniejsza różowa smuga i ciemne cętki; 100 cm | |
| ‘Mini Babe’ — karłowa, 40 cm; kwiaty białe | |
| ‘Mount Dragon’ — karłowa, 35 cm; kwiaty jednolicie koralowoczerwone, czerwiec | |
| ‘Mount Duckling’ — karłowa, 35-45 cm; kwiaty ciemnoróżowe, ku końcom płatków jaśniejsze, czerwiec | |
| ‘Netty's Pride’ — ciemne, fioletowoczarne, końcówki płatków białe, czerwiec; 60 cm | |
| ‘Nutmegger’ — żółte, brązowo cętkowane, lipiec; 120 cm | |
| ‘Orange Pixie’ — karłowa, 25 cm!; kwiaty b. duże, pomarańczowe | |
| ‘Patricia's Pride’ — kwiaty podobne do Netty's Pride ale bardziej białe, z dużymi fioletowoczarnymi plamami na płatkach tylko przy gardzieli, czerwiec; 60-90 cm | |
| ‘Peach Dwarf’ — karłowa, 45 cm; kwiaty brzoskwiniowo-liliowe, bez cętek | |
| ‘Pink Giant’ — kwiaty turbanowe, łososiowo-różowe, z dużymi brązowymi kropkami | |
| ‘Purple Reign’ — kwiaty podobne do Netty's Pride ale nieco miskowate i bardziej białokremowe, z dużymi szerokimi fioletowoczarnymi plamami u nasady płatków | |
| ‘Satin Slippers’ — kwiaty turbanowe, różowe z czarnymi kropkami, lipiec; 120-140 cm | |
| ‘Schellenbaum’ — kwiaty turbanowe, intensywnie czerwone, cętkowane, kwiatostan wielokwiatowy, długi, czerwiec-lipiec; 150-200 cm | |
| ‘Science Fiction’ — karłowa, 30-40 cm; kwiaty ciemnoczerwone, czerwiec | |
| ‘Sunny Twinkle’ — kwiaty turbanowe, pomarańczowożółte, ciemno kropkowane; 100-130 cm | |
| ‘Sweat Surrender’ — jasne kremowe lub białokremowe, z wiśniowobrązowymi cętkami; 80-100 cm | |
| ‘Timaru’ — kwiaty turbanowe, białe; 100 cm | |
| ‘Tropical Breeze’ — kwiaty turbanowe, kremowobiałe, purpurowobrązowo drobno plamiste; 90-120 cm | |
| ‘Val di Sole’ — złotożółte z zielonymi miodnikami; 80-100 cm | |
| ‘Yellow Star’ — kwiaty turbanowe, cytrynowożółe, brązowo kropkowane, liczne na pędzie; 90-120 cm |
idxGrupa lilie 3 - mieszańce candidum — mieszańce lilii białej (Lilium candidum); zwykle dość łatwe w uprawie ale ich wymagania są inne niż u innych lilii; sadzi się je b. płytko, preferują glebę zasadową, latem przechodzą okres spoczynku, jesienią tworzą zimującą rozetę liściową
| ‘Deliana’ — jednolicie żółte; 120 cm | |
| ‘Divine’ — purpurowoczerwone; 110 cm |
| ▫ | ‘African Queen’ — kwiaty morelowopomarańczowe; 100 cm |
| ‘Ewunia’ — do 130 cm wysokości; krzyżówka 'Henrietina' i 'Brighton' | |
| ▫ | ‘Golden Splendour’ — złotożółte, z zewnątrz czerwonobrązowo nabiegłe, pachnące; 100 cm |
| ▫ | ‘Regale’ — kwiaty białe z żółtym centrum |
| ‘Allegra’ — białe; 80-100 cm | |
| ‘Arabian Red’ — kwiaty karminowoczerwone, wąsko biało obrzeżone; 100 cm; b. żywotna | |
| ‘Baby Love’ — karłowa, 40 cm; kwiaty miskowate, białe, w centrum nieregularne żółte plamy, miodniki zielone | |
| ‘Bernini’ — kwiaty różowokoralowe w dolnej połowie ciemniejsze i z plamkami, lipiec; 80-90 cm | |
| ‘Buckingham’ — kwiaty białe, z kreseczkami, miodniki żółtozielone; 120 cm | |
| ▫ | ‘Casa Blanca’ — kwiaty duże, śnieżnobiale, lipiec; 120 cm |
| ‘Casagrande’ — kwiaty duże, po 5-6 na pędzie, jasnofioletoworóżowe, z ciemnymi cętkami, gardziel jasna, lipiec-sierpień; 100 cm | |
| ‘Dizzy’ — kwiaty gwiazdkowate, z szerokimi ciemno koralowoamarantowymi pasami i plamkami, miodniki czekoladowoczarne, poza tym płatki białe, lipiec; 100 cm | |
| ‘Double Prize’ — pełne, różowawe, lipiec; 100 cm | |
| ‘Extravaganza’ | |
| ‘Firebolt’ | |
| ‘Fonopoli’ — koraloworóżowe, wąsko biało obrzeżone, lipiec; 120 cm | |
| ‘Garden Party’ — karłowa, 70 cm; kwiaty głębokomiskowate, gwiazdkowate, białe, nieco czerwono cętkowane, pośrodku płatków wąski złotożółty pas, silnie pachnące | |
| ‘Lady Alice’ — kwiaty białe, w gardzieli pomarańczowe, ciemniej cętkowane, lipiec; 120-180 cm | |
| ‘Little Girl’ — karłowa, 40 cm; kwiaty miskowate, intensywnie różowe ku centrum, gardziel zielonożółta, cętkowane | |
| ▫ | ‘Magic Star’ — kwiaty białe, z szerokim purpurowym pasem |
| ‘Marco Polo’ — kwiaty duże, bladoróżowe, ku centrum kremoworóżowe do białych; 100 cm | |
| ‘Miss Birma’ — karłowa, 45 cm; kwiaty miskowate, bladoróżowe, z ciemniejszą smugą pośrodku płatków i ciemnymi, karminowymi cętkami | |
| ‘Miss Rio’ — karłowa, 50 cm; kwiaty miskowate, jasno łososioworóżowe, z karminową smugą pośrodku płatków i ciemnymi karminowymi cętkami | |
| ‘Mona Lisa’ — karłowa, 50 cm; kwiaty jasnoróżowe, z karminową smugą pośrodku płatków i ciemnymi karminowymi cętkami | |
| ‘Mr Sam’ — karłowa, 50 cm; płatki w środkowej części różowe, ku brzegom jaśniejsze, w gardzieli żółta i z zielonkawymi miodnikami | |
| ‘Muscadet’ — białe, różowawe pośrodku płatków, z karminoworóżowymi cętkami | |
| ‘Rodolpha’ — kwiaty duże, białe, lipiec; 60 cm | |
| ▫ | ‘Salmon Star’ — kwiaty kremowe z łososiowym pasem |
| ‘Sorbone’ — różowe z ciemnymi cętkami, ku brzegom białe, lipiec; 120 cm | |
| ‘Stargazer’ — kwiaty rubinowoczerwone, ciemniej cętkowane, białawo obrzeżone, lipiec-sierpień; 60-70 cm | |
| ‘Sumatra’ — ciemnowiśniowe, ciemniej cętkowane i z ciemnymi miodnikami, lipiec; 130 cm | |
| ‘Sweat Heart’ — białe, z malinowymi smugami i takimi cętkami | |
| ‘Tiara’ — kwiaty miskowate do gwiazkowatych, lilioworóżowe, ku gardzieli białe; 110 cm | |
| ‘Willeke Alberti’ — kwiaty b. jasno pasteloworóżowe, ku centrum białe, lipiec; 100 cm |
idxGrupa lilie 8 OT - orienpet - mieszańce orientalnych i trąbkowych — odmiany mieszańcowe międzygrupowe - lilii orientalnych i lilii trąbkowych; w handlu funkcjonują także jako lilie drzewiaste
| ‘Alysse’ — białe, niecętkowane, z brodawkami i wyraźnymi, zielonymi miodnikami | |
| ‘Anastasia’ — kwiaty b. duże, turbanowe, biało-różowe, w centrum płatka rozmyto intensywnie różowe i tak cętkowane; kwitnie późno lipiec-sierpień; 200 cm | |
| ‘Arabesque’ — kwiatostan do 20-30 kwiatów; kwiaty duże, turbanowe, karminoworóżowe, ciemniej cętkowane, ku brzegom jaśniejsze; 150-250 cm | |
| ‘Avocado’ — kwiaty miskowate, jasne złotopomarańczowe; 120 cm | |
| ▫ | ‘Black Beauty’ — kwiaty turbanowe, zwieszone, ciemnowiśniowe, z brodawkami, miodniki zielone; b. żywotna |
| ‘Bright Star’ — kwiaty kremowe, ku środkowi ciemniejsze żółtołosiowe, z brodawkami; 90-130 cm | |
| ‘Conca d'Or’ — kwiaty b. duże, kremowożółte, przy brzegach jaśniejsze, silnie pachnące; 150 cm | |
| ▫ | ‘Donato’ — intensywnie różowopurpurowe |
| ‘Erfordia’ — wiśniowe, biało obrzeżone, lipiec; 120 cm | |
| ‘Flashpoint’ | |
| ‘Friso’ — kwiaty białe na obwodzie, poza tym ciemnoróżowe, silnie pachnące, lipiec-sierpień; wysoka, silnie rosnąca | |
| ‘Futura’ — duże, jasne kremowożółte, miodniki zielone | |
| ▫ | ‘Honeymoon’ — kwiaty duże, jasnołosiowe; 120 cm |
| ▫ | ‘Lavon’ — kwiaty purpurowe w centrum, ku brzegom kremowe |
| ‘Leslie Woodriff’ — ciemne winnoczerwone, szeroko biało obrzeżone; 180 cm, bardzo żywotna | |
| ‘Leslie's Favorite’ — kwiaty gwiazdkowate, białe, w centrum kasztanowoczerwone, miodniki ciemnozielone; 150 cm | |
| ‘Manisa’ — kwiaty b. duże, do 25 cm średnicy, białe, ku centrum rozmyto jasnożółte; 120 cm | |
| ‘Orania’ — kwiaty b. duże, miskowate, jasne kremowopomarańczowe; 120 cm | |
| ▫ | ‘Pretty Woman’ — kwiaty białe |
| ‘Purple King’ — kwiaty duże, purpuroworóżowe, ku brzegom jaśniejsze, z ciemnopurpurową smugą pośrodku płatków; 140 cm | |
| ‘Red Dutch’ — ciemne czerwonobrązowe-łososiowoczerwone ku brzegom kremowe; 150 cm | |
| ‘Red Hot’ — kwiaty duże, łososioworóżowe, żółto obrzeżone, do 15 na łodydze; 150 cm | |
| ‘Robert Swanson’ — kwiaty średnie, turbanowe, kanarkowożółte, z szeroką brązowoczerwoną smugą; 130 cm | |
| ‘Scheherezade’ — kwiaty turbanowe, czerwonowiśniowe, biało obrzeżone, lipiec; 120-150 cm | |
| ‘Shocking’ — bladożółte, z bardzo szeroką karminowoczerwoną plamą na listkach okwiatu i żółtymi miodnikami | |
| ‘Silk Road’ — kwiaty szerokotrąbkowe, karminoworude, bez cętek, ku brzegom białe, pachnące, liczne, do 30 na pędzie; 150-200 cm | |
| ‘Urandi’ | |
| ‘Valdemar’ — kwiaty b. duże, kremowożółte, listki okwiatu szerokie; 100 cm | |
| ‘Visa Versa’ — kwiaty miskowate, ciemnołososiowoczerwone, bez cętek; 120 cm | |
| ‘Zambesi’ |
| ‘Algarve’ — kwiaty jasnoróżowe; 90-120 cm | |
| ‘Alladins Dazzle’ — intensywnie żółte z drobnymi, ciemnymi kropkami; 120 cm | |
| ‘Brindisi’ — kwiaty intensywnie różowe, czerwiec-lipiec; 120 cm | |
| ‘Fangio’ — kwiaty czereśniowoczerwone, miskowate; 130 cm | |
| ‘Golden Tycoon’ — żółte, do 20 cm średnicy; 130 cm | |
| ‘Indian Diamond’ — kwiaty pomarańczowe; 100 cm | |
| ‘Red Alert’ — kwiaty głębokomiskowate, ciemnoczerwone | |
| ‘Rodela’ — intensywnie wiśniowe, czerwiec-lipiec; 100 cm | |
| ‘Royal Gold’ — złotożółte, lipiec; 90 cm | |
| ‘Royal Trinity’ — kwiaty duże, łososiowopomarańczowe, miodniki zielone, lipiec; 140 cm |
idxGrupa lilie 8 AT - mieszańce azjatyckich i trąbkowych — odmiany mieszańcowe międzygrupowe - lilii azjatyckich i lilii trąbkowych
| ‘Evina’ — łososiowe, ciemno cętkowane, czerwiec-lipiec; 100 cm |
idxGrupa lilie 8 AO - mieszańce azjatyckich i orientalnych — odmiany mieszańcowe międzygrupowe - lilii azjatyckich i lilii orientalnych
| ‘Fancy Crown’ — ciemnorude, brzegiem brązowozłote; 110 cm | |
| ‘First Crown’ — koralowoczerwone, brzegiem pomarańczowe, duże, miskowate, wzniesione pod kątem 45°; 120 cm |
| ‘Prince Promise’ — kwiaty po 3-5 na pędzie, duże, trąbkowe, wzniesione, różowe ku brzegom jaśniejsze do białych; 130 cm | |
| ‘Queens Promise’ — kwiaty jasnoróżowe, w gardzieli zielonawe, po 3-6 na pędzie; 130 cm | |
| ‘Sea Treasure’ — kwiaty trąbkowe, białe z wąską karminową smugą; 120 cm | |
| ‘Triumphator’ — kwiaty b. bardzo duże, ± trąbkowe, białe, ku gardzieli karminowopurpurowe; 120 cm |
wykopywanie i sadzenie
Odmiennego podejścia wymaga lilia biała (Lilium candidum) którą należy wykopywać i sadzić znacznie wcześniej, bo w pierwszej połowie sierpnia. Traci ona pęd wkrótce po kwitnieniu a nowy wypuszcza już w końcu sierpnia. Ten gatunek sadzi się też wyjątkowo płytko — warstwa gleby nad wierzchołkiem cebuli nie może być większa niż kilka cm.
Niestandardowo głęboko, na 20-30 cm, sadzi się gatunki z korzeniami pędowymi jak np. lilia Davida (Lilium davidii) i lilia wspaniała (Lilium speciosum).
Cebule lilii wykopuje się w drugiej połowie września, najpóźniej na początku października tylko w celu podziału klona cebul. Nie przechowuje się ich dłużej jak kilka dni i możliwie szybko ponownie sadzi na zagony. Długie przechowywanie cebul wymaga lekko wilgotnego podłoża i stałej temperatury 0-4°C co jest trudnych do realizacji w amatorskich warunkach.
Niewskazane, ale możliwe, jest też wiosenne sadzenie cebul lilii, w kwietniu i na początku maja. Są wtedy dostępne w handlu.
wegetatywne rozmnażanie lilii
Wegetatywne mnożenie jest jedynym sposobem rozmnażania większości odmian (tzw. odmiany klonalne) które są sterylne lub nie powtarzają cech rodziców w potomstwie z nasion.
Z uwagi na przenoszenie chorób wirusowych do mnożenia wegetatywnego nadają się tylko egzemplarze zdrowe i w dobrej kondycji. Nóż (jeśli używany do dzielenia) musi być dezynfekowany przy przejściu do dzielenia kolejnego egzemplarza.
Klon cebul tworzy się z czasem przez naturalny podział cebul na dwie zastępcze oraz z wyrastających u nasady łusek cebul potomnych.
Najprostszą metodą mnożenia jest podział klonu cebul oraz oddzielenie cebul przybyszowych. Cebule rozdziela się podczas jesiennego przesadzania. Czasem można je rozłamać ręcznie, czasem wymagane jest rozcięcie łączącej je części piętki.
U niektórych gatunków można użyć do mnożenia cebul przybyszowych tworzących się na krótszych lub dłuższych podziemnych rozłogach. Dotyczy to np. lilii nepalskiej (Lilium nepalense) (szczególnie liczne i długie rozłogi z cebulkami przybyszowymi).
Część gatunków tworzy cebulki przybyszowe w kątach liści nadziemnej części pędu (cebulki powietrzne). To takie gatunki (i ich mieszańce) jak: lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum) i lilia tygrysia (Lilium lancifolium). Liczbę tak tworzonych cebul można zwiększyć usuwając pąki kwiatowe lub nacinając powierzchnię pędu. Cebule pędowe zbiera się gdy łatwo oddzielają się od pędu, zwykle na przełomie lipca i sierpnia. Można przyśpieszyć ich kiełkowanie przechowując do początku września w temperaturze kilku °C w lodówce i następnie wysadzając na zagon. Bez takiej procedury kiełkują dopiero po przebyciu zimy w gruncie. Kwitną w drugim-trzecim roku uprawy.
sadzonki z łusek cebuli i sadzonki pędowe
Na większą skalę można wegetatywnie rozmnażać z łusek cebul. Największą liczbę cebulek przybyszowych uzyskuje się z największych 2-3 zewnętrznych rzędów łusek cebuli — pożądane jest odłamywanych razem z możliwie dużym kawałkiem piętki, choć i na praktycznie bezpiętkowych też mogą tworzyć się cebulki przybyszowe.
Łuski można pobierać przez cały rok, ale najłatwiej to zrobić przy jesiennym wykopywaniu i rozsadzaniu cebul. Można je zaprawić i traktować ukorzeniaczem.
Rzadziej stosowaną metodą jest pozyskiwanie nowych cebul z sadzonkowanych w wilgotnym piasku dłuższych odcinków pędów. Odcinki ok. 20 cm długości pozbawia się liści i pąków kwiatowych i układa poziomo. Po około dwóch tygodniach w węzłach tworzą się korzenie i cebule. Taki ukorzeniony pęd można rozciąć na poszczególne węzły i sadzić na zagonie. Każdy z odcinków szybko wytworzy normalnie kwitnącą cebulę.
choroby i szkodniki lilii
Choroby grzybowe, w tym gnicie cebul, są największym problemem z jakim spotykamy się przy uprawie lilii. Ryzyko zgnilizny zmniejsza się przede wszystkim przez uprawie w odpowiedniej glebie, przepuszczalnej, dobrze zdrenowanej i przewietrzonej, bez stagnującej wody. Rośliny nie mogą być przegęszczone.
Cebule lilii chętnie są zjadane przez podziemne gryzonie. Tutaj najpewniejszą ochroną są odpowiednio wysokie koszyczki do sadzenia roślin cebulowych.
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji